Zomi Sabbath School Lesson 13: Leivui pan Aksite ah

ZSL 13: Leivui pan Aksite ah

Lesson 13: Leivui pan Aksite ah

*March 21-27

Sabbath Nitaklam                                                 March 21

Tukal sung Simding: Daniel 12; Rom. 8:34; Luke 10:20; Rom. 8:18; Heb. 2:14, 15; John 14:29; Rev. 11:3.

Kamngah: “Apilte ahih uh le vantung khuavak tawh a tangkhawm ding uh hi. Apha in gamtat ding mi tampi a hilhte pen aksi bangin a tang tawntung ding uh hi.” ( Daniel 12:3).

            Daniel’ laibu in, Judea gam Nebuchadnezzar in zo gawp a, Babylon ah sal in a matna tawh kipan hi; Hun nunung Babylon pan Pasian’ mite a gumkhia dingin Michael ding zong om hi. Pasian in amite a dingin, hun tawpdong a nasep ding teng Daniel sungah hong lak hi.

            Daniel le a pawlte’n lengla hi a, haksatna tampi thuak mahleh, Pasian tungah citak sitset uh hi. Tua bang lianin, hun nunung Pasian’ mite’n zong, “mi omkhit in a piang ngei nailo gimna” (Daniel 12:1) hong tun ciangin thuman cihtak ding ahi hi.

            Babylon ah Daniel le a lawmte mahbangin, pilna ciimna tampi nei ding uh hi. Amau ading bekin pilziau hilozaw in, mi tampi thuman lamah makaihzo ding uh hi. Pawlkhatte’n thahna zong thuakding uh a, leivui ah a ciahkik uh hangin, tawntung nuntakna ah ki phongkik veve ding hi. Daniel 12:2na ah “A sisa mi tampite in nuntakna ngahkik ding uhhi” ci hi.

Sunday                                                                      March 22

Michael, Eite Kumpipa

            Daniel 12:1 simin. Kua in tangthu kawng hei hiam? Rome 8:34na le Hebrew 7:25 tegel in ih telsem theihna’ng hong koici huhthei ding hiam?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

            Daniel a khanlian khatsimin milimbia kumpi khatta omsuksuk hi. 12na ah zong kumpi khatmah tawh kipan a, ahih hang adang tawh a kibanglo, galte khutsungpan in Pasian’ mite a honkhia ding kumpipa ahi hi.

            Daniel 10na ih sinlai in, Tigris gun gei a Daniel kiang hong kilang vanglianpa in Michael ahi hi. Pasian’ mite kiangah Pasian aaiawh in hong paisuk hi. Amah (Daniel 7) sung Mihing’ Tapa, (Daniel 8) Galkap Mangpipa, (Daniel 9) Messiah Kumpipa ci in kilang kawi kawi hi. Michael min a khiatna in “Pasian tawh a kibang Pa” hi a, Zeisu ahi hi.

            Michael’ hun ciangtanh, ih theihding thupi mahmah hi. Daniel 12:1na ah “Tua hun” ci hi. Tua a gen hun zong Daniel 11:40-45 gen mah tawh kibang hi. Hih hun in, papacy kimat kum 1798 pan kipan, hun nunung, misite thawhkikni ciangdong huamsuk hi (Dan. 12:2).

            Michael’ nasepna lakpan in “ding” cih kammal (Dan. 12:1) tungtawnin, Ama gamtatzia thu  nih sin ding hi hang.

            Amasa, “ding” cihteh ukding le galzo dingin kumpi piang cihna hi. Akhiatna in galkaplam cihna hi zawdeuh hi. Michael pen amite a kemcing Galkapmang khat ahihna lak a, kidona lianpi sung tawntung hong makaih hi.

            Anihna, “ding” cihteh thukhenna hi leuleu hi. Michael in, vantung thukhenzum ah palaipi in “ding” hi. Amah Mihing’ Tapa hi a, Tang KumPu’ maiah honglut in, Pasian’mite dawpkholh thukhenna ah panpih hi (Dan. 7:9-14). Tua bangin Michael’ hong pianna le a dinna in, Ama galdo nasep le thukhenna cihte ahi hi. Amah in, Pasian’ galte tungah galzo ding leh, vantung thukhenna mai ah Pasian’ mite panpih dingin vangliatna neipa ahi hi.

            Michael in eite aading, tu mahmah in hong ding cihin bang khiatna nei a, eibang mawhnei khat ading bang lametna om pongpong hiam?

Monday                                                                   March 23

Laibu Sungah Kigelh

            Daniel 12:1 in “laibu sungah min kigelh” tethu gen hi. Bang a cihna hiam?

 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

            Michael hong lailut hun pen gimna hun sung ahih manin kibanpih neilo hi. Langdo paisuak mite kiang pan Khasiangtho a kilakkhiat hun tawh kituak pen hi. Minamte tungah Pasian’ hehna gimna nam sagihte pen, hun nunung Babylon tungah kibuak ding (Mang 16; Mang 18:20-24) a, khuamial’ vangliatna kikhahkhia ding hi. EGWhite genna ah “Satan in leimi khempeuh nasia takin buaigawpsak ding hi. Vantungmite in amaulet lei kiuli pan a huihte a khah uh ciangin, leitung nate khempeuh kikhahkhia mang ding hi. Jerusalem lui a kisiatlai sangin leitung in lipkhaphuai takin, kinaksiat mahmah zaw ding hi” The Great Controversy, p. 614.

            Pasian’ mite ahihleh, dawpkholh thukhenna ah, vantung Siampi Lianpa Zeisu nei a, a minte uh laibu sungah ki gelhkhin a hih manun, tua haksathun ciangin kihonkhia ding hi. Hih laibu thu ih telphat theihna dingin, Laisiangtho in laibu nam nih gen hi. Laibu khat sungah Topa tawh a kipawlte’ min kiciamteh a, nuntakna laibu zong kici hi (Ex. 32:32; Luke 10:20; Ps. 69:28; Phil. 4:3; Rev. 17:8).

            Nuntakna laibu tawh a kikop in, ciaptehna laibu cihzong omlai (Ps. 56:8; Mal. 3:16, Isa. 65:6) hi. Hih laibute pen, mihingte’ gamtat bangbang a thukhenna laibute ahi hi. Min le gamtatna khempeuh a “ciaptehna” ahi hi. Pawlkhat in min le gamtatna kiciamteh cih um khollo uh hi. Zeisu Khazih tungah hoihtak ih ki-aap ciangin, nuntakna laibu sungah ih min kigelh a, mawhna teng thukhenna pan hong paihkhiat sakkik hi. Hih vantung ciaptehnate in, thuman thutak hi a, gimna lauhuaina tawntungah hong kemdingpa Zeisu tawh ih kipawlkhop theihna ahi hi.

            Banghangin Khazih dikna bekmah in ei hong huhthei, ih min zong laibu sungah hong gelhsak thei hiam? Khan sungah kikum un.

Tuesday                                                                   March 24

Thawhkikna

            Daniel 12:2, 3 simin. Bangthu a gen hi a, banghangin, sihna in telphat dingin thupi sese hiam?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

           Daniel in, Laisiangtho Lui sunga thawhkikna omcih telciantak in honglak hi. Tuate lakpan a thupi zawdiak pawlkhat sinsuk ni. Amasa, “ihmu” cih pen, kha nungtalo in pumpi neitheilo hi. Mihing cihpen, pumpi, lungsim, kha khenkhiat theih hihetlo hi. Misi in, thawhkikni mateng, khuaphawklo hi. Anihna, Laisiangtho in, thawhkikni ciangin, mawhna nasepsa khempeuh kilumlet gawp ding ci hi. Daniel 12:2 in “Leivui” sunga ihmu mite cihkhat omkiau a, tua kammal in Gen. 3:19 ah “Lei” ah naciah ding uhhi cihpen kawkkik hi. Adam puklai a sihna pen, kilumlet ding a, amah in tha nei nawnlo ding hi. Paul in zong “Sihna maimang in gualzawhna in khuplet hi” 1 Cor. 15:54 ci hi.

            Romans 8:18 le Hebrews 2:14, 15 simin. Sihna kihtakloh nading bangthu peuh a omhiam?

 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

            Sihna in na khempeuh tawpsak hi mahleh, thumaan mite, sihna in lencip theilo cih kamciam ih nei khinzo hi. Sihna pen a kizocipsa galpa ahi hi, Khazih in, hanpan a thawhkik ciangin, sihna sikkol teng botsatkhin in, sihna zocip zo hi. Leitung tawmvei sung sihna galkhatah, Pasian in, Zeisu tungtawnin hongpiak nuntakna gal-et zawni. Michael hong “ding” (Daniel 12:1) in, Ama’ mite zong hong ding ding uh hi. “Leivui” sungah ihmu mite in, aksi bang tang tawntung dingin hong tho ding uh hi.

            Thuaksiatna le haksatnate kawmkal ah, nitawpni ciang thokik ding cih lam-etna ih kihehnem thei ding hiam?

Wednesday                                                                            March 25

A Kikhupcip Laibu

            Daniel 12:4 le John 14:29 simin. Banghangin, Daniel’ laibu atawpdongin khupcip ding ci hiam?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

            Daniel’ laibu a tawpna lamah (Dan.10:1-12:4), kamsangpa in a laizial huntawp dong khupcip dingin kisawl hi. Vantungmi in zong “mite zaulen ding uh a, pilna khang ding hi” (Dan. 12:4). Pawlkhatin science lamsang mahmah khangding hi ci in a khia uh a, pawlkhat leuleu in, tua Daniel laibu mahmah zongin “zaulen” ding uh ci uh hi. Tangthu ih etkik ciangin, Daniel laibu in, a kitel zolo laibu khatin kum zalom tampi omcip hi. Mun khatkhat te’n sintei uh hi napi, genkholhnate telzo tuanlo uh hi. Vantung biakinnpi kisiansuah, thukhenna, kii-neu nasepna, hun ciangtanh cihte khawng telzo mahmah lo uh hi.

            Protestant hong khantoh ciangin, Daniel’ laibu kinak sim mahmah hi. Hun beikuan taktak ciangin tua laibu kihong in, kikhupcip nawnlo takpi hi. EGWhite in, “1798 kum pan kipan, kikhupcip nawnlo a, Daniel’ genkholhte kitel semsem in, thukhenna hong naita cihzong kitel mahmah ta hi” The Great Controversy, p. 356. “Kum zalom 18 beikuan le 19 kipat lam pawlin, Daniel’ laibu le Mangmuhna laibu telphatnopna hong khang mahmah hi. Hih genkholhna a sinsin kawmun, Khazih hong paikikding nai mahmahta cih theikhia uh hi. A malmal a khehkhiathei mitampi lakpan, Joseph Wolff– England, Manuel Lacunza– America khanglam, William Miller– USA cihte le, sangnaupang tampitak in, Daniel’ laibu a sim uh ciangin, nihveina kumkik ding nai mahmahta cih thei uh hi. Tu hun in, hih upna in, leitung buppi linglawngsak zo hi” The SDA Bible Commentary, vol., p. 879.

            Abeisa tangthute le Daniel genkholh thute nung-etkik theih in, a tangtun daante zong muthei ihhih manin ih hamphatdaan ngaihsun in. Tuate in Pasian’ kamciam bangzah hong muangtuamsak hiam?

Thursday                                                                March 26

Ngak Hun

            Daniel 12:5-13 simin. Hih laibu koibangin thukhup hiam?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

            Daniel’ mangmuhna nunungpen (Dan. 10:4) Tigris “gun” gei tengah a muh ahi hi. Hih teng a “gun” pen Hebrew pau in, ye’or hi a, “Nile” gun hi phadiak hi. Israelte Egypt pan a paikhiatpih mah bangin, Pasian in hun nunung a mite honkhia ding cih lak hi.

            Genkholhna hun ciangtanh thum hong pia a: “hunkhat, hunte, hunlang” hi a, “hih nalamdangte bangtanvei sawtlai ding ahi hiam?” (Daniel 12:6). Daniel 11 sung a “Nalamdang” acih pen, Daniel 7 le 8 ii khiatna ahi hi. Daniel 7:25, Rev. 11:3; Rev. 12:6, 14 le Rev. 13:5 cihte ah zong om kawikawi hi. Papacy vangliat hun kum 1260 (AD 538-1798) tawh zong kituak a, Daniel 11:32-35 sung a bawlsiatna in hun ciangtanh nei hetlo hi.

            Daniel in puanpak silhpa kiangah, “hihte cikciang bei ding hiam” cih a dotna pen, hun ciangtanh dang, Ni 1290 le Ni 1335 ahi hi. “Nisim biakpiakna” le “a muhdahhuai mawhna” tegel tawh kipan hi. Daniel 8 sung bang hileh, “nisim” cih bel, Zeisu’n eite hong thumsakna, tuapen tulai nisim biakpiakna tawh kilaih hi. Tua hi a, hih hun pen, France Kumpi Clovis in, Catholic pawlpi a suah kum AD 508 pan kipan hi. Hih thupiangte in, pawlpi le gam kipawltheihna piangsak a, hun laizang sung teng huzaap zo hi. Ni 1,290 in 1798 kum, French kumpi Napoleon in pope a mat ciangin bei hi. Daniel hun ciangtanh a nunungpen, Ni 1,335, in 1843 kumin bei hi. Hih pen Miller le a pawlte’n, genkholh thute a na suut hun ahi hi. Zeisu hong pai tading ci in lametna tawh ngak hun ahi hi.

            Daniel laibu sungah thunih om hi: Pasian’ mite kibawlsia a; ki honkhia kik taktak hi. Hih bang thute in gimna ih thuak taktak phial zongin, thuman cihtak zawhna ding hong koici huh hiam?

Friday                                                                      March 27

Ngaihsutbeh Ding: “Genkholhna khempeuh in, thupiang khempeuh thukhenna lamah makaih suksuk hi. Danniel laibu bang tua bang linlian hi. Ahih hang, hun nunung tawh kisai peuhmah, hun nunung hongtun dong “khupcip” in kisawl hi. Tua hun hong cin mateng, thukhenna zong ki pulak theilo hi. Hun nunung hong tunciangin, “mite zaulen ding a, pilna zong khang mahmah ding hi” (Daniel 12:4) ci hi.

            “Sawltak Paul in zong, ama’ hunlai Khazih hongpai nailoh nading a genna ah, “nakpi takin Pasian langpanna lianpi le hell khuk sung a tung ding ahi, a Gilopa hong kilat matengin tua Ni hong tunglo ding hi” (2 Thess. 2:3). Tua a Gilopa a vangliat hun bei masiah I Topa hong pailo ding hi. “Mawhneipa” a kici “mawhna’ thu thuk”, “kisiatna tapa” tua migilopa cih pen, papacy a cihna hipah a, kum 1260 sung vanglian ding hi. Tua hun pen AD 1798 kumin bei hi. Zeisu in tuate khempeuh a tun masang in hong pailo ding hi. Paul in, Christian hun khenna peuhmah 1798 dong kaisuk hi. Tua hun pan kipan eilam hun tengah, Khazih hong paikik ding thu ki tangko pan hi” Ellen G. White, the Great Controversy, p. 356.

Kikup ding Dotnate:

 

  1. Hun nunung thupiang ding hun ciangtan mawkmawk-na in bangzah in lauhuai hiam? Seh mawkmawk napi’n a tangtunloh ciangin, upna bang suak thei hiam? John 14:29 Christ’ kammal sungah, bang kamsangthu om a, genkholhsate koici zat ding cih le genkholhna manlote uplohna dingin koibangin kidawmthei ding ci hiam?

 

  1. Koibang hun sungin kinungta a, leitung pilna lah sangthei mahmah hiven, ei aading lah hise lo, tuate in “a piang ngeilo gimna” nasia mahmahte hong piangsak ding cih nangaihsun kha ngei hiam?

 

  1. Monday sinna a dotna nunung pen, nuntakna laibu sungah min omte a dingin, “lungdamna thu le Christ dikna” bekmah in eite lametna cih thu na khaan sung vuah kikum un.