SSL Zomi

Hihte Lakpan Aneupen

Lesson 8: Hihte Lakpan Aneupen, August  17  -  23

Lesson 8: Hihte Lakpan Aneupen

August  17  –  23

 

Sabbath  Nitaklam                                       Aug. 17

Tukaalsung sim ding: Matt.  5:2-16, 38-48;  Rom. 12:20,21; Luke 16:19-31; Luke 12:13-21;   Matt.  25:31-46.

Kamngah :    “Tua ciangin Kumpipa in amaute kiangah, “Note kiangah kong gen inah: hih ka sanggamte a neupen khat nangawn na limbawl uh ciangin, kei tungah a hong bawl na hi uhhi.” Matt. 25 : 40

Zeisu in mi a donna thu, a diak in a liam a baite leh a mangthangte don phadiak ahih manin, mi donzia a gending tam mahmah ding hi. Zeisu’ hilhna te pen septak tak ding te hi a, hong vaikhakna ah, thumaanna, hoihna, hehpihna cihte leitung a om lai a septe lim etteh in midang tungah i sem dinghi.

Zeisu in vantungkumpigam thu zong genlai hi. A genbang hileh, vantung kum pigam pen tumahmah inzong i ngahtheihdan ahi hi. Leitung kumpigam nuntakdan a hilo, a tumdang khat a nuntakna ahi hi. Zeisu’ thuhilhna te in tua kumpigam paizia te telgen sitset a, tuate lakah, Pasian’ na i  sepdan, midangte tawh i kizopdan cihte a kihel ding hi.

Sunday                                                      August 18

Mualtung Thuhilhna Tawh Kizomsak

            Zeisu’ thugenna te lakpan a saupen in Mualtung Thuhilhna a hihi.Pasian’ gamsung a nuntakdan teng a genciangin, thumanpha honkhat hi a, Lungnopna (Beatitude)ki ci hi.

Matt. 5 : 2-16 simin. Hih thu 9 tengah”thupha ngahmi” a cihciangin a kibatkim na uh bang hipen hiam?

……………………………………………………………………………………………………………………

Hih thute khalam panbek hilo in, taksa tawh sep taktak ding kisam hi.Zeisu in eimahmah i zawngkhalna te phawkding ci hi. Diktatna (thumaanna) a kicizong ki niamkhiatna, hehpihna, ki lemsakna, lungsim siangthona cihte thu gen hi. Tua bang a nuntak ding Zeisu in agen na ah, ci leh khuavak hi dingin nungzuite vaikhak lai hi (Matt. 5:13-16).

Zatna mantak in i zatnak leh, ci leh khuavak pen amau kihelna ah ki lamdanna bawlzo hi. Ci in limna piangsak a, anzong sawt tosak hi. I kimkot a omte adingin a hoih i hihding kisam hi. Tua mahbangin, khuavak in khuamial hawlkhia a, ling leh gal hong muthei sak, inn leh khuapi galmuanna hongpia hi. Zeisu in, “Midangte in na gamtatna hoihte a muhuh ciangin, vantung a om na Pa uh min a phat theihna’ng un, mite maiah na gamtatna hoihna uh khuavak bangin na kilangsak un”(Matt. 5 : 16).

Ci leh khuavak a nihgel un, nungzuite in a kimkot a te tungah huzaap a neihna ding a cihnopna ahi hi.Eite in lungsim siangtho nei in, ki niamkhiat, hehpihna nei, ki lemna bawl in nenniam na thuakzo in hileng leitung ading ci leh khuavak i hihi.

Na pawlpi leh na vengte in, na veng sungah, ci leh khuavak a hih nading bang hih uh hiam? Na pawlpi in na vengsung vuah nasem a hih manin, na veng a nopzawkna bang omta hiam?  Amau tawh kipawl kei le uh cin, na vengsung bang kilamdan na om in na um hiam?

  

Monday                                                            August 19

Hoihna Tawh Siatna Zo

 Zeisu’ thuhilhte ngaihsut ciangin, kuabang mite tungah hilh a, tua lai hun om dan bangci om cih zong ngaihsut kul hi. A nasepna munpan mihonpi kaikhawm zo pah hi (Matt. 4 :25;  5 : 1).A tamzaw pen mimawkmawk, Rome gam a teng hi a, pawl khatte leuleu teh Jew makai pite leh biakna makaipite a hi uhhi. Mimawkmawk khat adingin nuntak haksa mahmah hi. Phiangsiah te gikthei mahmah a, biakna ngeina te zong khauhthei lua uh hi.

Tuate a thuhilhna ah, amaute bang dinmun tung taleh, vangnei takin omtheih ding, a nuamzaw nuntakdan ding Zeisu in gen hi. Matt. 5 : 38-48 sungah, manglai in “pang langkhat dawh laizaw in, puan tungsilh piakbeh laizaw in, taikhat sungmah na puaksak suaklai zaw in” cih kammalte pen, pauzangsehna hi ta a; Hih kammalte laangmahmah ahih manin, thumaan zong seelcip zozaw hi.

Hihbang thute pen a om thithe thute hilel a, thungai te ading lamdang lualo hi. A tote un simmawhbawl thei lua lel uhhi. Leitang zapipi neite tung khawngah a huang uhpeuh sumh zelzel uhhi. Galkapte’n zong zawhthawhthu peuhtawh na sawl gawpgawp thei uhhi. Tua bang ciangin, vangnei takin kikem khinkhian zaw ding, a nengniamte tawh a kilawmzah sangin a tamzaw zahtakna piazaw ding a, vangbeisak zawlo ding a ci nuam hizaw hi. Kumpilamte in a zawhthawhbawl nop ciangin, mipite’n zong teeltheihna neilai cihthu leh, thuzawi tawh dozaw ding cihte hizaw hi.

Matt. 3 :38-48 leh Rom. 12 : 20, 21 simkaak in. Hihte thu bulpi bangin i nungta thei ding hiam?

……………………………………………………………………………………………………………………

Zeisu in, “kamsangte’ thukham khempeuh” Lai Siangtholui sunga om khem peuh tomkaih liklek a: “Note tungah hong kibawl ding na deih bangun, midangte tungah na bawl un” (Matt.  7:12) cihi. Tu mahmah in, Topa hong sawl, na khat peuh peuh, sumbei paibei paulo in na bangci bawl theih diam?

 

Tuesday                                                     August 20

Siamazih Mihoihpa

 Luke 10:25-27 simin.  Zeisu tungah thu a dongpa, thukham siapa in, Pasian’ mai ah a santakcing Lai Siangtholui thupiak khat tomlak sak hi. Hih thupiak nihte a koici kizop tam?

……………………………………………………………………………………………………………………

Zeisu, thu a kidot ciangin, a dongpa’ lamet hetloh thupiang ding khat tawh dawng kiau hi. Lev.19:18 na ah, “nomau na ki ituh bangin, na vengte na it ding uhhi” ci hi. Biaknami tampi takte in, “vengte” cih ciangtanh dingin thu tampi kikum uh hihtuak hi. Zeisu in hih kammal hong nak telsak nuamlua aih manin, veng te bek hilo in, mi khempeuh tungah hoihna lakun ci zaw hi. “Na galte itun la, hong bawl siate thu ngetsak un. Amah in mihoihte leh misia te tungah a kibangin ni tang sak khawm a, mihoihte leh misia te tungah a kibangin guah zusak hi” (Matt. 5 : 44, 45).

Biakna lamah a siam mahmah khat in thukham tawh Zeisu sin dingin hong kipan a, “ka vengpa kua hiam?” (Luke 10 : 29) na ci hi. Tua a dawnna in Zeisu in, Siamazih mipa’ thu na gen hi. Thukham siapa dotna “vengpa” tektek sukha lian dingin dawng lo zaw a,”pai in la, nang huhna a kisampa’ vengpa na suakin” ci ziau hi (Luke 10:36, 37).

Luke 10:30-37 simin. Zeisu gen, amau huhna a kisam mi a mu, mithum omzia thum tengin a kician kilamdanna bang a nei uhhiam?

…………………………………………………………………………………………….

Zeisu thuhilhna ah a laang mahmah, a khauhpen hilhna te in, biakna mi kihi khemsak napi, mi cimawhte a donmeel lo, “Siamazih mipa tangthu sungah, Khazih in, biakna neitaktak te omzia lak hi. Hihdaan, upna, biakna ngeina cihte hilo in, itna nasepna tawh mi noptuamna ding a semte hizaw hi” (EGWhite, The Desire of Ages laimai 497).

Zeisu’n a thuhilhna ah, a pualam mite, Pasian maiah thumaanlo a kici te, Pasian in mi khempeuh a nungzui ding a sam a hihna lak dingin, kawkzaw hi.  A thugen a za masa te, Zeisu kiang a pai in, tawntung nuntakna ngah na’ng i dot ciangin ei’ huhna a kisamte khatpeuh kiangah a vengpa hi in hong ci ziau hi.

Wednesday                                               August  21

Mi Haupa Leh Lazarus

 

           Mi Haupa leh Lazarus thugentehna sungah (Luke 16:19-31), Zeisu’n mi nih’ thu gen a, khatpa hau in, khatpa zawngkhia lua hi. Mi cimawh t’ading bangmah ngaihsut sakna omlo na munah, micimawh te’n, mihau te inn khawngah khutdawh ngetding hi lelpeuh hi. Mihaute’n phalnatawh cimawhte hawm ding cih hi napi’n, hih mihaupa in, “angsungbek thei a hih manin, asanggampa cihmawhna huh hetlo hi” (EGWhite, Christ’s Object Lessons lai. 261). A nuntaksung uh bel bangmah thu kikheel omlo hi napi; a sihkhit uh teh, Pasian thukhenna bangin, ki lumlet lian hi.

Luke 16:19-31 leh Luke 12:13-21 simkaak in.  A kibatna, a kilamdanna bangteng om a, bang hong thuhilh nuam na ci hiam?

……………………………………………………………………………………………………………………

Tua tangthu tegel lakah, mihaupa’ mawhna hang a hau cihzong omsak tuankei.Anih un nasep hanciamtuak, ngimdan siamtuak, Pasian thupha sangtuak uh ci. Aih hang, paikhialhna khatpen, nuntakna, Pasian, sum leh midangte tungtang hi zaw. Hihte pen, tawntung thu te tawh na kizom hi.

Zeisu hunlai a mite’n sihkhit nungah nuntak kikdan a upna uh tawh kizui in, mihaupa leh Lazarus tangthu in, tu a i nuntaklai in i teelna te in, i nuntak kikding ciang ading hipah cih honglak hi.  Ei huh ding a kisam mite va huhna in, a hoihpen teelna hi. “Abraham” in a thuaksia mihaupa a kawkleh, Lai Siangtho in “Amaute in Moses leh adang kamsangte a nei uh hi; tuate thu ngaita uhhen” (Luke 16:29).

Zeisu thuhilhna ah hauhna in mawhzolna hi thei a, angah, akem, azongte pen, Pasian’ gampan hong gamlasak in eimah leh eimah hong kibulphuh sakthei hi. Ama’ gam leh dikna zong masa ding a, i thupha saante pen i kimkot a omte kiangah hawm sawndingin Zeisu in hongsam hi.

Na sum dinmun bangbang a hi zongin, Christian te’n a bulphuh ding thu munah sum itna hangin, nasumte na tunsak lohna dingin na koici kikep ding hiam?

Thursday                                                 August  22

Hihte Lakah A Neupen

Mundang khatah, Zeisu, dotna khat a kidot ciangin, lamet hetlohpi khatin a dawnkikna, Matt. 24,25 sung-tengah i mu thei hi. Nungzuite in, Jerusalem biakinnpi kisiat dingleh, Zeisu hong paikik ding hun donguh (Matt. 24:1-3) hi. Zeisu’ a dawnkik na ah gilkialte anvak ding, dangtakte tuipia ding, zindo siam ding, puan neilote puan silhsak ding, dammawh veh ding, thongkia te vehding ci hi. “Hih ka sanggamte a neupen khat na limbawl uh – na limbawloh uh ciangin, keitungah hongbawl na hi uh hi” (Matt. 25:40, 45) na ci  hi.

Hih thute in, a nunung thukhenna tawh zong a kizomh toto ahi hi. Matt. 24 sung bup ah, Zeisu in, nungzuite ading a kician dawnna te, lim leh na lamdangte Jerusalem kisiat ding thutegenkhol a; note in “vil un ngak un” la, Pasian’ khuavak sungleh Zeisu hong paikik ding hun ngakun ci hi. Matt. 25 a patna lamah, nungak pil leh pillote tangthu in, lam-etloh laitak hongpai ding Zeisu dawnna ding kiginkholh nading; nasem mi thumte tangthu in zong, vilkawm ngak-kawmin gina tak a nasem ding; tuu leh keel gentehna thu in, Pasian’ mite bangci nuntakding cih thute hong hilh hi.

Matt. 25 : 31-46 simin. Zeisu in bang gen hiam? Gupkhiatna in sepna hang hilo hiam? Ama kammal te in, hong gumthei upna nei cih teh bang a ci nuam a hi diam?

……………………………………………………………………………………………………………………

Zeisu’n, midangte i huh ciangin, Ama tungah hih hong ci a- tua in i ngaihsutna hong khangto sak hi. Zeisu anne ding a sam, aih ke’h thongsung, zato khawngah veh dingin kingaihsun in. Amah’n, tuabang na hihna uh pen keitungah hong hih na hi uhhi ci hi. Tuabang hunhoih bangzahin manpha hiam?

Zeisu’ kammalte, thunget ki aapna tawh limsim in. Amah in gilkialte, puan neilo te, thongkia te tawh ki zakim a kikoih nate na telthei hiam? Hih thute in nang ading bang naseplian hong guan nasa hiam?

 

Friday                                                      August  23

Ngaihsut Beh Ding

EGWhite. The Desire of Ages sungpan “Siamazih Mihoihpa” lai 497-505 leh “Ka Sanggamte Lakah A Neupen” lai 637-641; Christ’s Object Lessons sungpan, “Kuam Thukpi Kihal” lai 260-271;  “Ka Vengte Kua” Lai 376-389 cihte simin.

“Khazih in ki deidanna kawmpi te ahi angkhualna, minam deina cihte paaikhia a, mi khempeuh itding hong hilh hi. Kuam neucik ahi angsung khualna sungpan mite lamto in,ki deidanna kawm ahi beh, pawlpi leh minam cih khempeuh phelkhia mang hi. Vengte leh lengla te, tual leh galte ki lamdang saklo ta hi.Aki tasamte khempeuh i vengte hisak a, leitungpen i lo hisak ta hi” (EGWhite, Thoughts From the Mount of Blessings- lai. 42).

“Kham thukham i dinmun in Christian te’ dinmun taktak hi a; palsatna in khemna ahi hi.Zeisu in mihingte manphasak in a nuntakna nangawn a piakliang laitakin; mihingte a niamkhiat mahmah biakna khawng om a;mizawng cimawhte khawng a don nuamlo biakna pen, biakna khem, biakna zuau hi ci hi. Mizawng cimawhte neusehna in, Khazih tungah thumaan lohna hi cihi. Mite’n Khazih a min in pua uh a, a nuntakna sung vuah, Khazih nial uhhi. Tua a hihmanin Christian te in, leitungah vang nei zolo uhhi” (EGWhite, Thoughts From the Mount of Blessings, laimai 136).

Kikup Ding Dotna te

  1. Tukaal sung sinna khempeuh pan koi khawk simnuam na sa pen hiam? Banghang?
  2. EGWhite kammal te lakah,”mite’ ki tasapna, thuakna leh mite dinmun a donlo upna pen biakna zuau cihi.” I kidop mahmah ding thu khat ah, “thumaan” nei lel hang e, bangmah phamawh kei ci in ki lungnop sakna bang hangin lauhuai ding hiam?
  3. Ni lini sinna sungpan “thumaan” theihna in bang kisapna neisak lailai hiam?

Tomlaakna : Zeisu thuhilhna te in, Pasian’ gammi te nuntakzia kidangte thu hong hilh hi. Lai Siangtho lui thukhunpi tungah kilamin, mizawngte, cimawh te tung tang thute zaisak hi. Ama’ hong tuaksuk kikding a ngak kawmun, hihbang mite tungah itna leh deihsakna tawh donding in sawl hi.

Download (PDF, 399KB)