PASIAN IN MANG NGILHKE’N A CIH CIANG IN
PASIAN IN MANG NGILHKE’N A CIH CIANG IN
John pen Christian kician mahmah khat hi-in a nupa un a citak mahmah thu-um mi ahi uh hi. Pasian deihna a thei nuam ngiat te zong ahi uh hi. Laisiangtho sunga genkholhna tawh kisai thuhilhna ka bawlna sungah a nupa un hong kah tangtang uh a, ka thuhilhna tungtawnin amau nupa in a zaak ngei nailoh uh thumaan thutak zakha uh hi. Tua in a lungsim sung uh omkhong sak thei nawn lo-in ngaihsutna sung vuah dotna tampi hong kiciang keei ta hi. A diakin Sabbath thu in a lung uh buaisak mahmah hi. Hih Sabbath thu pen Laisiangtho sungah a om, thumaan ahihlam tel uh a, himah leh a Pastor pa un amau lungsim a nawngkai sak thei ding dotna tampi na dong mawk hi. Tua dotna teng pen amau lah dawng thei lo-uh a, cihna ding thei lo-in lung-am cip uh hi. A hizongin amau nupa tawh Laisiangtho ka sim khawm zel uh a, damdamin thumaan thutak a telna uh hong thuuk tektek hi.
Amau lungsim a nawngkaisak den dotna teng pen a dawnna mu ta-uh a, damdamin a uplahna teng uh lummei kai a then bangin hong thengta hi. Sabbath tan ding hong khentat ta uh hi. Tua khentatna in naakpi takin a lungsim sung vuah gen theih loh lungdamna pia hi. Nang zong Laisiangtho sunga om Sabbath tawh kisai na theihnop om kha ding hi. Na dotnop tam kha ding hi. Laisiangtho sung thu tel haksa, nasa dinga, na lung hong mangsak zong tampi om kha ding hi. Lung kham nawn kei in, na lungsim sunga dotna om teng khempeuh pen Laisiangtho sung mahah a dawnna a kicingin om khin hi.
A taktakin cilehang Laisiangtho bup sim lecin ih biak Topa in dotna dong dingin hong hanthawn den hi. Tua dotna teng pen ih Topa mah in ama kammal ngiat tawh hong dawngkik ngekngek hi. Jesu in hibangin gen hi, “Nangma thumaan hilhna tawh amaute a siangtho nangma zat dingin na bawl in” (John 17:17 KJV). Peter in behlap a, “Na lungsim uhah Khrih zahtaak bawl unla, amah Topa in nei un. Note’ lametna a hong dong kha a om leh hoih takin a gen tel thei dingin kiging tawntung unla, ahizongin lungnemna leh zahtaakna lim tawh gen un” (1Peter 3:15). Nungzuipi Paul in hibangin Timothy thu hilh hi, “Pasian’ thumaan a man takin hilh in, na nasepna-ah maizumna na thuak loh nadingin Pasian’ pahtaakna na ngah theih nadingin na siam tawp in hanciam in” (2 Timothy 2:15). Thukhunlui sungah kamsang Isaiah in dotna na bawl a, “Amaute in kei hong phunsan uh a, ‘Amah in kua tungah hilh a, kua tungah thu gen a kinei ahi hiam? Angsung panin a kilakhia, nawi tawh a kikhentung naungekte ahilh a kinei ahi hiam? Bang hang hiam cileh mal khat khit mal khat, gual khat khit gual khat, thukhat khit thukhat cih bang hi lel hi’ hong ci uh hi” (Isaiah 28: 9,10) ci hi.
Thu dang khat in gen lehang, Lasiangtho’ thuhilhna in bang ciang huam a, bang thulu tawh kigen hiam cih pen na tel mahmah kul hi. A kiseelsim kammal khat tungah na theihna teng nga kha kei in. Laisiangtho in thulu khat tungtawnin bang gen nuam ahiam cih thu maan takin tel nuam taktak na hileh Piancil panin Mangmuhna dong lim takin na sim kul ding hi. Tua dingin Khasiangtho in na lungsim sungah ong hopih ta hen.
Nang leh nang kidong in, hih thulu pen a maan zia a kilanghsak thute koiah om hiam? Laisiangtho mun a tamzaw in bang thu hilh hiam? Na tel nailoh Laisiangtho mun a om leh lungkia pah kei inla a tel nuam dingina kigelhte kihilhcian sak in. Na tel theih nailoh Laisiangtho munte tungah kinga in hong kihilhsa doctrine maanlote pumgup sawm kei in. Thumaan tel theihna lampi 4 pen a nuai a teng hi:
1) Lungsim kongkhak honsa in Laisiangtho maingat inla, Christ in hong cih bangbang a mang dingin lawpna nei masa in (John 7:17).
2) Thumaan hong theisak dingin Pasian khiangah a Khasiangtho hong sawl nadingin ngen in (Mathew 7:7; John 16:13)
3) A kituak thei Lasiangtho munte pen hong kipia thulu tawh etkak inla tehkaak in (1 Corinthians 2:13).
4) Pasian in hong theihsak Thumaan bangin gamta pah lecin adangte zong hong theibeh sak lai ding hi. Ngak kei in (John 12:35).
Lungsim takpi tawh Pasian kammal ih kan aleh Amah in thumaan hong hilh ding hi. Amah in na lungsim ngaihsutna ah khuavaak hong puak ding hi. A Khasiangtho in na lungsim hong lawng ding hi. Na dot nop thu haksate zong Pasian in a dawnna nei khin hi. A kidong denden dotna teng kong gelh dinga, tuate na sim kawmin a dawnna teng zong Laisiangtho mun tawh kituakin kong pia ding hi. Na tel zawh nadingin Pasian khiang ah pilna leh teltheihna na ngen in. Thumaan a kan pen nang bek na hi kei hi. Mitul tampi in thumaan a tel theihna dingun dotna a kibang tampi dong uh a, a dawnna pen Pasian kammal sungah mu ciat uh hi. Tua ahihmanin na simsim lai in.
PASIAN THUKHAM TAWH KISAI A KI DONG DEN DOTNA TE
Jesu pen thukhaam nam 10 a susia ding leh Itna thukham a bawl dingin hong pai hi lo hiam? Mathew 22:37-40 pen bangci muh na hiam? Pasian it ding, ih vengte zong it ding, hih nihte a thupipen hi lel lo hiam? Hi nihte pen Pasian thukhaam thak hi. Jesu in thukhunlui sunga thukham teng a tomkaih hilel hi cih thu tel lecin lamdang nasa ding hi. Deuteronomy 6:5 sungah “Pasian pen na lungsim khempeuh tawh it in” cih thu om hi. Leviticus 19:18 sungah “nang na ki-it bangin na vengte zong it in” cih thu om hi. “Laisiangtho lui sunga Pasian pen a bei thei lo Itna Pasian ahihi (Jeremiah 31:3).” Mathew 22:40 sungah Jesu in, “Hih thukhaam nihte pen Pasian in Kamsangte tunga thukhaam a piak khempeuhte kingakna ahihi” ci hi. Thukhaam nam 10 sungah a masa 4 teng pen Pasian it ding thu hi a, a dang 6 teng pen mihing pihte itna ding thu hi leuleu hi. Tua hi a, Mathew 5:17 sung sim lehang Jesu pen thukham teng a susia dinga hong pai hilo in, a picingh sak ding leh a kipkho sak dingin hong pai hizaw hi ci hi (Mathew 5:17). Isaiah 42:21 sungah itna tak tawh thukhaam zui dingin hong kihilh hi. Romans 13:10 sungah Jesu in thukham zuih zawhna pen Itna hi ci hi. John 14:15 sungah Jesu in, “Kei nong it leh ka thukhaamte zui un” ci hi.
Paul in Christiante in Upna hangin hotkhiatna ngah uh a, thukhaam zuih kisam nawn lo hi cih thu a gen hiam? Paul in Christiante in upna hangin hotkhiatna ngah lo uh a, upna tungtawn a hehpihna hangin hotkhiatna a ngah uh hizaw hi ciin thuhilh hi. Jesu hong piak gupkhiatna a sang pen Upna khut ahihi. Upna in thu hong mang sak hi. Rome 3: 31 sung sim dih ni, “Tua ahileh hih upna thu ih gen ciangin Thukham a phiat ih hi hiam? Hilo hi, a kipsak semsem ih hihi” ci hi. Rome 6:1, 14, 15 sung zong sim dih ni, “Tua ahileh Pasian hehpihna a liat theih nadingin mawhna bawlbawl ih hi hiam? Note pen thukham sawlna hangin nasem hi loin Pasian hong lah thuhoihte hangin na asem na hihmanun mawhna sawlna na gamta nawn kei uh hi. Eite pen thukhaam in hong uk hi loin Pasian hehpihna in hong uk ahihmanin mawhna ih gamta het kei ding hi.” Thukhunthak sungah gupkhiatna pen hehpihna hang ahileh thukhunlui sungah mite pen thukham a zuih zawh manun hotkhiatna a ngah uh ahi hiam?
Thukhunlui leh thukhunthak sungah gupkhiatna pen upna tungtawnin hehpihna tawh a kingah ahihi. Pasian in gupkhiatna ngahna dingin lampi nih bawl lo hi. Titus 2:11 sung sim lehang, “Bangh hang hiam cih leh mi khempeuh in hotkhiatna a ngah theihna dingun Pasian in ama hehpihna lak khin zo hi. Thukhunlui leh thukhunthak sungah numei pasal khempeuh pen hong pai ding Jesu Christ hangin hotkhiatna ngah khin uh hi. Tuuno biakpiakna a kibawl simin Mesiah hong paina ding lampi a kawk hi den hi (Genesis 3:21; 22:9-13). Thukhunthak sungah mi khempeuh in hong pai khin Jesu hangin hotkhiatna ngah uh hi. Jesu lo buang gupkhiatna ngahna ding om lo hi (Acts 4:12). Thukhaam thak sungah eite a om ih hi ta hi, tua ahileh Pasian’ thukhaamte zuih a kul takpi lai diam? A taktakin cilehang thukhaam lui sangin thukhaam thak pen upa zaw pek hi. Pasian in Eden huan sungah kamciam na bawl a, tua pen Satan khut sung pan mihingte ih suahtak theih nadingin Mesiah hong sawl ding hi cih thu ahi hi.
Tua Pasian kamciam ahi Jesu in mawhna panin hong honkhia ding cih thu pen thukhaam thak sungah om hi. Amah in eite hong honkhia hi! Ih lungtang peek tungah zuih ding thukhaam hong gelhsak hi. Itna in thuman ding hong lawp sak hi. Nuntakna sungah vangliatna thak hong guan hi (Hebrews 8:10; Ezekial 36:26; Psalm 40:8). Thukhunlui sungah Israel mite in amau thahatna leh hanciam zawhna suangin thukhaam zuih ding na sawm uh a, “Pasian cihna bangbang ka mang ding uh hi” ci-in pulaak khia uh hi (Exodus 19:8; 24:3, 7). A puatham hanciamna tawh Pasian thukham zuih a sawmna vuah lawhsam uh hi. Tua hi a, ei thahatna suanga thukham zuih ih sawm ciangin zui zo kei kik lehang Thukhaam maiah a mawh ih suak hi (Romans 3:23; 6:23). Thukham thak sungah eite in To ih nei a, tua pen ih Topa Jesu ahihi. Ama mite ih hihi. Lungsim thak kinei in, hihna thak tawh Pasian ih maingat thei ta hi (John 1:12, 2 Corinthians 5:17; Romans 8:1). Paul in a genna ah, “Bible sungah Sabbath thu tawh kisaiin kuamah in thu hong khen kei ta hen” ci hi, Sabbath tanna pen kisam lo takpi hiam? Na theih nop leh hih Laisiangtho mun na sim dih in Colosians 2:16, 17. Colosians 2:16, 17, hih Laisiangtho munin bang a gen hiam cih pen mi tampi takin tel zolo uh hi. Laisiangtho hilhcianna ah a kisam mahmah thukhun khat om a, tua pen na tel khit thute pen na tel nailoh thute hangin muanglah kei in cih thu ahihi.Laisiangtho in Sabbath thu a genna pen kician sinsen hi.
Piancil Laisiangtho sungah kigelh hi (Genesis 2:1-3). Jesu in Sabbath na tang hi (Luke 4:16). Paul in zong Sabbath na tang hi(Acts 13:42-44). Vantung gamah zong Sabbath kitang ding hi (Isaiah 66:22, 23). Laisiangtho in Sabbath thu pen nam nih in gen hi : Seventh-day Sabbath leh kumsim Sabbath (Yearly Sabbath) kici hi. Seventh-day Sabbath pen Piancil pan hong kipan a, Thukhaam Nam 10 te sungah zong om hi. Hih Sabbath pen a vanglian Pasian in hong itna kaalsim in ih kiphawksakna ahihi.
Yearly Sabbath pen Israelte khang tangthu tawh akizomto ahihi. Colosians 2:16,17 sungah hibangin kigelh hi, “Tua ahih manin, Sabbath ni tawh kisaiin kuamah in ngeina zuih ding bawl kei hen. Hihte pen mailamah a hong piang ding Nate’ lim hi lel a, ahizongin tuin a taktak ahi Christ hong om ta hi” ci hi. Hebrews 10:1 sungah “Judah Thukhaam pen mailam hunah a taktak a hong tung ding lim lah kholhna bek ahihmanin tua thukhaam tawh kizuiin a kum a kumin a kipia biakpiakna in Pasian kiang a zuan mite mi cingtaak suah zongei lo hi” ci hi. Ezekiel 45:17 leh Colosians 2:16,17 a cihnopna uh kibang hi.
Yearly Sabbaths pen Jesu sihna leh a nihvei hong paikikna ding tawh kisai lahkholhna khat hiin a kizopna zong om hi. Pasian in Mesiah hong paina ding thu genkholhna in Yearly Sabbath zangh hi. Leviticus 23:37 in Colossians 2:16, 17 tawh akibang kammal zangh in Sabbath pawi hilhcianna nei hi. Leviticus 23:38 in seventh-day Sabbath leh kum sima kizangh Sabbath pawi pen khen tuam a, hibangin kammal na zangh hi, “Beside the sabbaths of the Lord’ ci hi. ” Jeisu hong pai akipan kumsim a kizangh Sabbath pen Jesu sungah hong taksuak in hong picingh zo pan hi”. Ahizongin seventh-day Sabbath in ei hong bawl Pasian khiangah hong tun kik hi. Pasian’ mite in Sabbath pen Pasian tawh kizopna in zangh suak uh hi (Revelation 14:12; Ezekiel 20:12, 20). Romans 14:5 in bang gen hiam? “Mi pawlkhat te in ni khat peuh a dang sangin thupi zaw hi cih ngaihsutna nei uh a, pawlkhat te in ni khempeuh akibang kim hi ciin ngaihsun uh hi.
Tua ahihmanin a kuama peuh in amau hoihsakna thu cian takin thei ta uh hen” ci hi (KJV). A taktakin hih thu in bang kilamdang sak hiam? Khatveivei Laisiangtho in bang gen, a gen loh kammal kiseelsimte zong ih theih ding kisam hi. Roman 14: 5, 6 in Sabbath thu gen lo a, ni tawh kisai bek gen hi. Hih ni pen Sabbath ni hi cih pen upmawh thu zong hi thei hi. Roman 14:1 in hih thu teng khempeuh pen a kitelcian lo thu tawh kinialna lam kawk zaw hi ci hi. Tua ahileh seventh-day Sabbath pen a tuam koih, a siangtho sak hi lo hiam (Genesis 2:1–3), mihingte lungtang sungah zuih ding thukhun in a koih hi lo hiam (Exodus 20:8–11), bang hangin a kitel cian lo thu suak thei mawk ding hiam? Suak thei lo hi! Romans 14:6, sim suk lehang a gennop kitel hi, “Ni khat peuh thupi diak hi, ciin a tang mite in Topa pahtawina in a tang uh ahi uh hi. An khempeuh a ne mite in zong Pasian tungah lungdam ko in ne uh ahihmanin Topa pahtawi mah-a a ne uh ahihi.
Nek dingin kilawm lo hi, ci-in a ne lo mite in zong Pasian tungah lungdamna mah ko ahihmanin a ne lo uh ahihi” ci hi. Hih thu ih sim ciangin Sabbath thu hi lo a, an tan ni a kigen hizaw hi. Amaute in midangte pen amau hihna tawh thukhen uh hi. Farisai te in kaal khat in nihvei an tang uh a, tua pen kiphatsakpih uh hi (Luke 18:12). Romans 14, sungah Pawl in an tan leh tan loh ding pen mimal ngaihsutna hilel a, Pasian’ thukhaam tawh kisai lo hi ci hi.
Pasian in Mang Ngilh Kenn Acih Ciang In by DavidLian on Scribd