ZSS 3: Pasian’ Sapna

Lesson 3:                                         October 12 – 18

 Pasian’ Sapna


 

Sabbath Nitaklam                                   October 12

Tukaalsung sim ding: Ezra 7:10; Nehemiah 1:1-11; Daniel 9:24-27; Daniel 8; Rom. 8:28, 29; Rom. 9; Paikhiatna 3,4.

 

Kamngah:  “Jerusalem a om biakinn a minthangsak thuah dingin kumpipa’ lungsimah suak a, kumpipa, athu lamlakte leh a uliante a thunuam dingin abawl ipu ipa te Pasian i Topa in thupha ngahta hen.” (Ezra 7:27).

         

          Pasian in nasep khatpeuh adingin mi tuamsap anei hiam? Mikhat sangin a dang khat hoihzaw cihna’ng tehna bangahi hiam? Tua tehna in, Pasian’ mai leh mi’ mai ah ki lamdang hiam? A tamzaw in dotna nunung tegel manmah ci’n dawng ding uhhi. Pasian in nasep khatpeuh adingin pilna a tuampiak zong omthei a; eimah i ki piaktawm manin hongzat hunzong omthei lel hi. Eite zong Pasian in hong samsam napi’n khentel theihding baih tuanlo himah taleh, Lai Siangtho sungah bel nasep khat peuhpeuh adingin, Pasian in, a tuamsap mi omzelzel hi.

 

          Ezra leh Nehemiahte zong tuabang a Pasian in a tuamsapte ahi uh a: a kisia cipsate lamkik ding ahi uhhi. Tua lamkikna ah sepding tuamtuam tam mahmah hi. A mipihte Jerusalem ah ciahkik ding, khuapi leh biakinnpi lamkik dingin a makaih uh kul a, a thupi mahmah Pasian tawh a kizop dingdante nangawn ahilh tawmtawm uh kul hi.

Sunday                                                October 13

Ezra leh Nehemiah Kisam

          Ezra a kiteeltuamna hangthu pawlkhat: 1. Amah ut; 2. Amah makai khat hi khin; 3. Amah laisiam Sangsia khat ahi hi. Thudang tampi zong omlai mahleh a ki cian mahmah hiteng ahi hi.

          Ezra 7: 10na in, Ezra’thu bangteng gen hiam? “Topa thukhamna” zong dingin, alungsim koici “puahphat” hiam?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

          “Puahpha” cih kammal pen Hebrew pau in kun hi a, kiging, kikoih, kipsak, kemcing cih bangin kilet thei hi. Akhiatna taktak pen, Ezra in, Pasian zong dingin, a lungsim kipsak cihnopna a hihi.

          Jerusalem a tunkhit ciangin, Ezra in, Pasian kiang ki aapdante hilhin, Pasian kammal tawh thuhilhna kum 13 sung sitset zanghi. Tua kum 13 sungah ki lamdanna bangmah omtuanlo himah leh khuapi kulh a zawh takciangin, kuama sawl kullo in mipite’n amau lawpna tawh hongsem uhhi. Ezra tungtawnin Pasian’ kammal a zakte uh bulphuh uhhi.

       Nehemiah banghangin ki teeltuam hiam? Nehemiah 1: 1-11 sung simin.

         Nehemiah in, Pasian it in mipi vei mahmah hi. Jerusalem lamkik kikhawl cih azak ciangin dahlua hi. Veii lua ahih manin, Ezra mah bangin nasem hi. Eite’ lung sim sungah, i ukmahmah khatpen, Pasian hong piak hi khollo ci in um hihang. Bang hanghiam cihleh, Pasian in, a haksa mahmah isep noplohte bek hong sawl hi ci in um thei hi hang. Ahih hang, Pasian tawh tonkhawm peuhleng, i sepnop mahmahte pen, Pasian hong sawlmah nahi zel hi. Ama hong sawlkhat vei taktak in sepding a mah’n deih hi.

          Na nasepnop mahmahkhat pen, a tua semdingin Pasian in hong sawl a hihna, na phutkhaak thu khat peuh a om hiam?

 

Monday                                                October 14

Genkholhnate Hun

          Tu quarter lesson masa sungah, Pasian in Zerubbabel (538 BC) leh Ezra (457 BC) tegel samcih isinkhinzohi. Lesson nihna sungah Pasian in Nehemiah a sapna (444 BC) i sin leuleu hi. Hihte pen, Pasian’ theihkholhna tawh a kisam ahi hi. Kum 70 saltan hun bei ciangin Pasian in, Zerubbabel zangding cihthu Jeremiah in genkhol khin hi.

          Pasian’ nasem dingin bangkumin Ezra kisam hiam? Kumpipa Artaxerxes thupiak kum mah ahi hi. Genkholhna sungah hih kum koibangin kician tuam phadiak hiam?  Daniel 9: 24-27 sung simin.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

          Daniel 9: 25 sungah, “Jerusalem lamkik dingthu a kipiak a kipan, sathau kinilhpa hongpai dong, kum sagih mun sagih sung hiding hi. Jerusalem kongzing lampi nei leh kulhpi nei in, ki lamkik ding a, kum sawmguk leh nih mun sagih sung kip ding a, ahih hangin buai hunsung hi ding hi” (Daniel 9: 25). Kaal nunungpen genkholhna bel aneu 27 sungah omhi. Kaal khat sung ni-sagih a om mahbangin, genkholhna kaalkhat cihpen kum 7 tawh kikim hi (Gamlak. 14: 34; Eze. 4: 5, 6). Tua ahih ciang, kal 70 cihpen kum 490 hi. Tua ahih leh, kaal 70 genkholhna pen banghunin kipan ding hiam? Lai Siangtho in, khuapi ki puahphat kik ding thupiak kipiak hunpan kipan cihi.

          Jew mite ki puahphatna ding thupia 3 omhi. Cyrus, Darius leh Artaxerxes cihte thum ahi hi. Tua 3 teng lakpan Jerusalem ki lamkik na’ngpen, Artaxerxes bek in thupia hi (Ezra 7: 27, 28).

          Kaal 70 genkholhna pen BC 457 kum, Artaxerxes I maan kum 7 napan kipan hi (Ezra 7: 7-26). Tua BC 457 kum mah, Ni 2300 genkholhna (Daniel 8: 14) kipatna mah hizel hi. Hih thupiakna in, atung a genkholhna nihte kipatkum hipah hi. Kaal 70 zong AD 34 kum, Stephen kithahna hangin Gentilete tungah lungdamnathu kipuakna tawh tawp hi. Kaal nunungpen i kaal laizang cihpen AD 31 kum Zeisu singlamteh tungah a sih kum ahi hi.

          Daniel 9: 24-27 enpha kikin. Zeisu’ nasepnate kitel takin hong bangci lak hiam? Hihbang genkholhnate in, eite’ upna hong bangci khauhsak thei hiam?

 

Tuesday                                              October 15

Kaal 70 leh Ni 2300

          Hebrew laimal “kisehzo” cih Daniel 9: 24 ah kimu a: “kaal sawmsagih kiseh zo” cihteh, “kaal sawmsagih ki lakhia khinzo” cihna ahi hi. Tua “kisehzo” cih kam mal laisianghto mundangah kizanglo mahleh, Jewte lai sungah tawpsak, beisak cihna in kizang hi. Daniel 8 in, kum 2,300 thu gen mahleh, akipat hun genlo a, Daniel 9 na in, kum 490 ki lakhia a cihteh, kum 2,300 sungpan ki lakhia hiding hi.

          Daniel 8 simin.  A ki telgenlo khenkhat bang a hiam (Dan. 8: 14, 26, 27 hiteng enphadiak in)?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

          Daniel 9 sung a kaal 70 thu leh, zing leh nitak 2,300 thute a kibang ahihna: 1. Anih tuakun hun tawh kisai; 2. Mangmuhna leh a khiatna a kizom (Dan. 8:26, 27 leh 9: 23);   3. Anih tuakun akhiatna Gabriel in gen (Daniel 8: 16 leh 9:  21); 4. A khiatna a kigen khalo munpen zingsang leh nitak 2,300 pen, “ni” zong kici (Dan. 8: 14); 5. Daniel 8 sungah mangmuhna leh a khiatna tawmno kihel napi’n 9 sungah 8 i khiatna bek om, Ni 2,300 thu zongpen Daniel in zong tello hi (Daniel 8: 27).

          Ezra’ thupuakte in, Daniel’ mangmuhna sungah a kithei zolo teng hong dipsak hi. A diakdiak in, Khazih in eite aading anasepna ah a kipat hun ding honglak hi.

          Kaal sawmsagih leh Ni 2,300 thupaizia lim tawh akisuaihna laipi lim-etun.

 

Wednesday                                                    October 16

Pasian’ Teeltuam

          Pasian in, ama’ nasem dingin, eite hong teeltuam cih ki genpha mahmah hi. Tua teeltuam cihtawh kisai mi tampi in muhdan tuamtuam nei uhhi. Lai Siangtho in hong teeltuam nathu bangci gen hiam?    

          Rom. 8: 28, 29 simin. Bang dingin Pasian in hongsam a, bang dingin hong teel hiam?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

          Hih Lai Siangtho mun ah, Pasian in amite, Zeisu meel leh lim pua dingin hong sehkhol cih telgen hi.Eite teeltheih nawnloh dingin, Pasian in gupngah ding leh ngahlo ding hong seh mengmeng hetlo hi. Hong sehkholna pen kipuahpha dingin hong sehkhol hi. Pasian’ Tapa meelpua in a lim i lak ding hi. Tuabang in ameel pua dingin, ama’ dikna hongpia in hong siangthosak hi ci in, Paul in Rom. 8: 30 sungah, teltakin hong hilh hi. Ei leh ei khawng kipuahpha tawm ding hilo in, ama’ puahphat theihna vanglian hong kamciam hi.

          Rom. 9 simin. Pasian hongsap dan leh hong teeltuam dan koibangin gen hiam?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

          Paul in, Rom. 8 sungah Pasian hong teeltuam nathu gen hi. Israel mite pen leitung buppi ah lungdam nathu tangko dingin teel hi. “Jacob ka it a, Esau ka mudah hi” (Rom. 9: 13) cih kammalte ki telkhial thei mahmah hi. A deihna taktakpen, Jacob ki teeltuam a, Esau kiteeltuamlo hi ziau hi.  Jacob pen Israelte Pa dingin ki teeltuam hi. Pasian hong teeldan namnih omhi. Amasa in, mimalkim, Zeisu’ lim leh meel pua dingin hong teel in; anihna, nasep thupi khatpeuh semdingin, mimaltuam teel hi.

          Gupkhiat dingin hong kiteelkhin nahihna hangin tha nangah hiam? Nang’ deihteelna in, Pasian hongpiak gup ngahna hong taansak theilo cih ahihloh nathu na koici telding hiam?

 

Thursday                                             October 17      

Eite’ Mawhpuak (Tavuan)

          Pasian in hongsam cihteei hang, sangding maw nialding cih ei deihteel theihna omlai hi. Hong piakkhong gupna zong santheih leh nialtheih, ei teeltheih ahi hi. Mun khat peuhpeuhah hong koih lehzong eite deihbang a teelding hilai hi. Ama ading nathupi khat semding, amah tawh kibang dingin hongteel hi. Tua bang a hong teelna pen hong gupkhiat na’ng ngiimna ahi hi. Ama hongsapna munah i sepna in, a hongpiaksa gupkhiatna nuntakpih ihihna pulak hi.

          Saul zong kumpizaa kipia hi napi, tua zah nasep lianpi nei dingin, a lungsim Pasian tungah pum aap ngeilo hi. Pasian in nasep thupi khat semdingin asap peuh peuh ki pum aap khollo lel hi. Pasian in hong teelkhit teh azom teng eima’ deihteelna bang hi a, Pasian’ makaihna zui keileng, nakhempeuh ki mansuah theilai hi.

           Paikhiatna 3 leh 4 simin. Pasian in mikhatpeuh nasep khatpeuh ading a sapciangin bang thupiang ci hiam?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

          Eite’ dawnkikna zong Ezra leh Nehemiah mahbangin, dotna omlo in sangmaw ahih keileh Moses bangin paulam tuamtuam tawh maw cih ahi hi. Moses in nial phot napi, taisan lo hi. A nialna in, kei hoih ke’ng, bangmah hi ke’ng, zaalian nei ke’ng, hibang pau-awk Pharoah in bangci’n ngaisiam ding, Jew te’n zong hong um ke’nteh, amawkna suakkha inteh, Kei kilawm peuhmah ke’ng, “kapau olin, zong awk hi” (Paikhiatna 4: 10), siamna nei mahmah ke’ng ci in nial hi. A nunung penpen in midang khat piahoh zaw in cimai hi. A tangthu i simsim ciangin, Moses pen vangliatna kidim makaipi khat suak hi. Pasian piak nasep cihtakna tawh asempa khat ahi hi.  

          Nasep khat Pasian in hong sawl cih thei gegu napi in bang paulam peuh i zangthei zelzel hiam?

 

Friday                                                   October 18

Ngaihsut beh ding: EGWhite lai Prophets and Kings sung pan Kaal 70 hilh cianna laimai 697- 699 sung simin.

          “Khazih hongpai ding hun, Kha Siangtho a saanding, a sihna leh Gentilete tungah lungdamnathu a kipiak ding cihte kician takin lak hi. Hih genkholhnate theihtelna leh, Zeisu nasepna a picinna cihte amuhtheih uhpen hamphatna lian mahmah ahi hi. Genkholhnate kantel ding nungzuite tungah, Khazih in nak vaikhak mahmah hi. Daniel tungtawn a hong kipia thute ahun zui in, “Lai Siangtho simte’n thei tahen” (Mate 24: 15) Zeisu in cihi. Zeisu in a thawhkik khit ciangin, ‘ama’thu kamsangte gennate khempeuh nungzuite hilhcian hi (Luka 24: 27). Honpa in kamsangte tungtawnin hong genkhin zo hi. Khazih’ Kha in tanglai pek panin, Khazih thuak dingte khempeuh leh a minthan dingthu genkhol khin hi.” (EGWhite Desire of Ages 234).

Kikup ding Dotnate

 

  1. Pasian in nang utmahmah khat semdingin hongsam cini. Nang utman a sem mawkmawk hilo in, Pasian’ deihna tawh kituak a nasep kulding cih bang thukhun peuh namu hiam?

 

  1. Jonah tangthu nasim ciangin, Pasian’ sapna a dawndan namu ding hi. Bang pilna nangah hiam? Paul a kisap ciangin a dawndan tawh enkaak dih in (Sawltak 9: 1-20). Bang kilamdanna namuhsak hiam?

 

  1. “Judas’ tangthu na simteh, Pasian pahtawi mahmah ding kilawmpa’ nuntakna in a dahhuai mahmah in tawp hi. Jerusalem khua a pai madiak in sizaw leh maw, nungzui 12 te lakah kihel in, ki pimuh mah mah lel in kiphawk mahmah lel ding hi” (EGWhite, The Desire of Ages laimai 716). Judas tangthu ngaihsutsut teh, Zeisu zuak ding bek in “kisam” ahi diam? Tua bang himawk leh tazaa ding hiam? Judas in, ama teeltheih thute a semsem ahihna na tel thei hiam? Ama’ tangthu tungtawnin, nangma aadingin bang pilna ngah nakisa hiam?

Download (PDF, 101KB)