Zomi Sabbath School Lesson 8: PILNA LEH HOTKHIATNA, Tedim, Zokam, Zolai, Zopau, Thado, Paite

ZSL 8: PILNA LEH HOTKHIATNA

 

LESSON 8                                             *November 14–20

PILNA LEH HOTKHIATNA

 

 

SABBATH NITAKLAM                            Nov 14

Tukalsung Simding: Gen. 1:26, 27; Isaiah 11:1–9; 2 Tim. 3:14–17; 1 Kings 4:29–34; John 14:17; 1 Cor. 2:1–16.

Kamngah: “Laisiangtho pen Pasian’ lamlahna tawh a hong kipia hi a, thuman thutak hilh nading, akhialte taiina ding, a manlote amanin puahna ding, aman nuntaktheih nading hilh nading in amanpha mahmah ahi hi.” (2 Timothy 3:16, 17).

            Laisiangtho in Pasian leh amite’ tangthu saupi tak genhi. Khatveivei ciang zawlthu bangin kimu phial hi. Pa leh a langdothei atate in a Pa uh kiim um ngeingai bangpeuh ahi hi.  

            Himah taleh tukal sinna sungpan, thudangpi khatin isin ding a, Siapa leh a sangnaupangte hiding hi. Sangnau-pangte’n lai kiaden uh himah taleh, a Siapa in a hilhkikik a hihmanin, pawlkhat in zoveve cihthu hiding hi.

            Laisiangtho tangthu penbel, thukhat lobuangah, ei mihingte’ tangthu bang hi lo hi. Pasian leh amite’ tangthu in a hoihin tawpin amungtup tangtun hi. Vantung hehpihna in tuadingin kam hongciam ngiat hi.Tua kizopna ah mihingte sepdinglam panin, nasia takin pansan la in hanciam kul cihdan in lipkhaphuai sak uhhi. A taktakin bel, Laisiangtho tangthu in Pasian leh ama’ deihna theih nadingin sapna hizaw hi. Pasian theih ding kisinna in hong hehpihna i zoptheihna lianpen ahi hi.   Tua hehpihna i thalawh theikei a, i kisinthei bek hi. Christian pilna in, a laigilpi in hehpihna hong hilh keileh bang himawk ding hiam?

 

SUNDAY                                                                        November 15

Pasian’ Lim leh Meel Sun

            Gen. 1:26, 27 leh Gen. 5:1, 3 simkak in. Hih munte in, Pasian in mi a piansaklai in koici piansak a, mawhna lutkhit ciangin bangsuak ci hiam?

            “Pasian’ lim” cih kammal in Laisiangtho letkhiate’ lungsim akhang akhangin la mahmah hi. Mi abawlcillai in tua lim in bang hiam? Gentehna in, Pasian in limlangh enkawmin amah sundingin mi bawl hiam? Ahih keileh nuntakna nei dangte sangin, mi in Pasian sunzaw cihna hiam? Ahih keileh zong, khalam leh pilna lamah Piangsakpa leh piansak mite bangzah kinai cihthu hiam?

            Laisiangtho siamte in tuavai ah khiatdan tampitak-mah omsak detdat pongmawk uh hi. Ahih hangin, Laisiangtho in a kicianin khiatdan hongpia tuanlo hi. Bangbang hitaleh, mawhna honglut khitciang tua lim kikhel cihpen, EGWhite in Christian pilna’ mungtuppi in Piangsakpa lim sutkik dongin puahphatna hi cihi (Education, pp. 14–16).

            Pilna tawh tuabang mungtup koici phakzawh ding?

____________________________________________________________________

Amasa, Pasian in amahtawh kizopna nei dingin hongpiansak ahih phawkin; Nu leh Pate in zong atate tungah tuamah bang ahi hi.   Ama’ limleh meel sun in hong bawl a, tua mahbangin Tate in zong Nuleh Pa’lim sun uhhi (Gen. 5:1). Tuabangin eite hong pantah in ama innkuanpih hong suaksak ahih manin, eite tawh kizopna leh kitheihna hong neithei hi. Tua ahih manin Pasian’limleh meel cihpen “lungsim’ lim meel” hihtuakzaw a, Pasian leh mihing kigawmkhawm in lungsim ki bang cihlam hihtuakzaw hi.

            Tua in pilna lamah a omngeina hi a, innkuansung NuPa leh Tate tungpan kipanin, sangah Siate in pilna lam mawhpuak a lakdong ahi hi. Tuapen Pasian ngiim pilna pen hipah a, midangte tawh hong kilamdangsak amah sunin nuntakzia ahi hi. Amah’n lah zangpah a, eite lah hong hilh theipah in, ama’ lungsim bang i neihna ding ahi hi.               

            Hotkhiatna tangthu cihpen, piansakpan in sunglutciang dong leh, sunglutpan kipan puahphatkik dong thute ahi hi. Pasian in Siapa hi a, vantungin sanginn ahi hi (Ellen G. White, Education, p. 301). Innkuansung, pawlpisung leh sangpite ah Christian pilna lamah ki aapna neihtheih na’ngin bangteng in hong huhthei hiam?

 

MONDAY                                                         November 16

Zeisu Siapa Khat

            Laisiangtho in Zeisu tungtangah mintampi zang hi. Pasian “Tapa, Messiah, Mihing’ Tapa, Honpa, Tanpa, Topa, Pasian’ Tuuno khawng ci pakni. Kumthum sung Judea leh Galilee ah hong ompihlai atheitelte adingin Siapa hi. Amaute’n “Topa” aihke’h “Rabbi” ci uhhi. Anih in khiatna kibang “Siapa”cihna hikhawm uhhi.

            Tua ahihmanin, amah in Pasian’ nasepna ah, Siahoihpa leh Sia nasempa a hihna pen anasepzia hong hipah hi. Tua hangin hotkhiatna nasepna in Sia naseptawh kizom tawntung hi. Lung damthu kamsangpa in zong tuathu genkhol hi.

            Isaiah 11:1–9 simin. Zeisu thuhilhzia koibangin pulaksak hiam?

____________________________________________________________________

            Messiah kipatna ding thukhat kamsangpa in Isaiah 11 sungah genkhol khin hi. Tang 1 – 3 dongin, Messiah pen pilna lampanin pilna, thutheihna leh siamna neiding hi cihi. Kamciam vive gualsuk deudau a, “Tuite in tuipi omna a tuamcip mahbangin, leitungah Topa’ thu theihna kidim ding hi” cihi (Isa. 11:9). Tua Laisiangtho kammalte in EGWhite humuap hiding hiven, “pilna lam nasep leh tatkhiat nasep kipumkhat hi” (Education, p. 30) naci hi.

            John 3:1–3 simin. Nicodemus in Zeisu pen rabbi naci a, Zeisu’ thuhilhnate pen vantungpan hongpai ci in umhi. A nalamdang bawlte hiphadiak hi. Zeisu in zong sangsiam lel hi. Zeisu thuhilh abulpi in, a pianthak keileh vantunggam mulo (lutlo) ding cihi. Tuabangin mite ukzawhna tawh thuhilhna pen Pasian kiangpan bekin hongpai thei hi. 

            Sia nasep limlim Pasian silpiak hi. Pasian in sawl a, Zeisu in zang a hihmanin, laihilh siate peuhmahin Pasian’ vangpiakna a ngah uhhi.

            Hih “Topa’thu theihna” genkholhna tangtung takpi hi cih koici bangin i muthei hiam?

 

TUESDAY                                                          November 17

Moses leh Kamsangte

            2 Timothy 3:14–17 simin. Hihmunte in Christian pilna sungah Laisiangtho in koibangin mapang ci hiam?

________________________________________________________________________________________________________________________________________

            Laisiangtho bu amasa lamah, Torah cih pen thukham tampi omna ahih manin “Thukham” zong kici hi. Torah’ khiatna taktakpen “thuhilhna, lamlahna” hizaw hi. Laisiangtho in “thukham” a cihteh zuihdingthu tampitak kigelh ahih manin thutuampi khatin kingaihsun hi. Tuabang hi lo a, thukham cihteh, Pasian hong bawlcillai amahtawh kizopna a kineihlai mahbangin, nuamtakin nuntaktheih na’ng honghilh hi.

            Hebrew Laisiangtho, azom khawknih tepen, Pasian’ mite in amau pilna sinsate bangzah theitel a, nuntakpih cihte kamsang masate in a ciaptehna tangthubute hi a; tuate tungtawnin bangzah pilnanei cih ciapteh nazong kamsang nunungte laibute hi leuleu hi. A omlai khawkkhat pen Hebrewlai mahtawh kigelh a, etteh ding gualzawhna leh guallelhna pilna tangthute tampitak omhi. Gualzawhna tangthu lampan Esther, Ruth, Daniel leh Job cihte ahi hi.   Guallelhna lampanin Job’ lawmliite ahi uhhi. Late lah labu mah hipah a, pilna lamah Psalms 1, Psalms 37, Psalms 73 cihte ahi uhhi.

            Lungdamthu sungah, a diakin Zeisu’ thugentehna lakah pilna tawh kisai tampitakmah kihel hi. Paul’ laikhak tampitakte zong lungdamthu tangkona mahtawh kipan a, Christiante nuntaksung zatpah ding thuhilhna, nisim nuntak zia tawh thukhup zel hi. Mangmuhna laibu zong pilna tawh kidim hi. Etpak dingin Khazih pawlpi’ tangthu a pulakna laibu pen Pasian’ Tuuno – Zeisu, Siapipa bekin hongthei ci hi (Revelation 5:1–5).

            Mipawlkhat in, Moses laigelhte pawlkhat tuhun tawh kituak nawnlo hi cikha ding uh hi. Deut. 17:14-20 sungah, kumpite tawh kisai in, kumpi tokhom tungah tuding peuhmah khauhtakin teelngiat ding cihi. Tuni in, pawlpi sungah kumpi i koihkei hi. Hih thuhilhnate khempeuh eihun a zattheih dingin koici ngaihsut ding i hi hiam?

 

WEDNESDAY                                                    November 18

Mipil Pasalte leh Numeite

            Tuhun teh sang, laisin leh pilsinna cihkhawng i telmahmah hang, Laisiangtho hunlai in bel omkhollo lel hi. Kammal kizang khat bel mipil cih laangmahmah hi. Laisiangtho lui in mipil pasal leh mipil numei cihkhat bel gen hi (2 Samuel 14:2, Proverbs 16:23).

            1 Kumpite 4:29–34 simin. Pilna a thupitna bang hong gen hiam?

________________________________________________________________________________________________________________________________________

 Kumpi Solomom in ganhing’ thu singkung’ thu leh paunak tampi paukhia a mipil tampi lakah mipil deuh khat in i ciaptehpa ahi hi (1 Kumpite 4:29–34). Mipil tampitak thuhilhna a ommah bangin, Paunak laibu leh Thuhilhsia laibu sungah thuhilhna pilna tampitak mah omhi (Proverbs 1:1; 25:1; 30:1; 31:1).

            Laisiangtho sungah pilna pen tulai pilsinna mahtawh kibang hi. Naupang khatin NuPa leh Siate tungpan pilna ngah uh (Eccl. 12:1) himahleh, mihing in a khantawnin pilna kisinsin lel hi. Azomin, pilnapen zontawm ding omsak a; gentehna, miksi in phalbi sung a neekding an, khaal sungin khol hi cihi (Proverbs 6:6–8).

            Pilna cihbel sintawm zong hikhin khollo a, thukhun in zong omlai hi. Tuapen Pasian upna sungbek ah pilna bulkip zungkha ahihmanhi (Pau. 1:7). Pilna in tavuan hong phawksak in, midang ading hong ngaihsunsak hi. Tuhun pilna mahbangin, tanglai pilna in dotna khempeuh vengsak zolo mahleh, theihkhakloh khatpeuh hong musakthei a, Pasian theitel in muantheih nadingin lampi hoihkhat hi bilbelhi. Jeremiah 18:18 ah, laihilh Sia naseppen siampi leh kamsang tawh kizakim sak hi. Athum mahun Pasian’ kiangpan thupuak a mite kiangah, thukhamin ahi a, sanglam lai ahi zongin, thupuak tuamvilvel in ahi zongin puakthei uhhi.

            Koici bangin pilna i sinthei ding a, i nung hongzuite tungah hilhsawn thei ding i hi hiam? Mi i hihna dungzui in tuacih ding banghangin thupi nasathei hiam?

 

THURSDAY                                                        November 19

Pawlpi Masate Sungah Pilna

            Laisiangtho sungah pilnatawh kisai thukhunpi khatin hong piangkhia ahi, Zeisu, Siapipa in a sangnaupangte nutsiat ding kithawita hi. Amaute in Topa tawh kumthum leh alang bang omkhawmkhinuh a, highschool ahih keileh college kahzah bang hikhinta uhhi. Ahun a cinh ciang in, a mizui in, sangnaupang peuhmah amau mailam khuat ding uh hita uh hi.

            Zeisu in telphazaw a, Khasiangtho makaihna nuaiah a nungzuite’n pilna sinzom theidingin vaihawmsak hi. Siapa aihke’h makaipa pen Huhpa aihke’h Palaipa (Greekpau in, paracletos), tua pen nungzuite adingin a kipia (John 14:16, 17) ahi hi. Amah in Thuman Khasiangtho ahi hi. Tua Khasiangtho pen siakhat in i ngaihsut kholloh hang, Kha’nasepna pen pilna lamsangpan thuman thutak zonna hi gige hi.

            1 Cor. 2:1–16 simin. Paul genna ah pilna tawh kisai in bang thupi ci hiam?

________________________________________________________________________________________________________________________________________

            Paul in Korinth pawlpi ah hong hawh masaklai in Zeisu leh singlamteh lobuang thudang bangmah genlo a, (1 Cor. 2:2)—pilna dang omlo, lungdamthu bekmah tangko hi. Tuazong a tawp hipahlo in, (1 Cor. 2:6), Christian khangcing thakte a hihmanun, nungzuite in, leitung pianmapek panin Pasian seelkhinkhian pilnathu a hilh dinguh kulta (1 Cor. 2:7), Pasian’ thuthukpite (1 Cor. 2:10) ahi uhhi. Avekpi in Khasiangtho makaihna tawh sin ding uh a, Kha in zong a kisinte’ kha mahtawh hong kipawl ding hi.

            Tua sinna in thuthuk mahmah hi a, Kha in a panpih mite tungah kician kitel mahmah ding hi. Isaiah kammalte zangin, “Kua in Topa’ sepding tenggen a, thulamlakpa bangin kua in amah hilh ahi hiam?” (Isa. 40:13) cihi. Tuahunlai mipi tetungah thugen kamsangpa in, kuamah’n hih zolo ding hi cihi. Tuapen Paul in puahphakik a, “Khazih’ lungsim i nei hi” cihi. Kha tawh a kidim tulai Christiante in, Pasian’ lungsim eima batzawh zahzah, eima telzah leh theihzawhzah tawh nasemthei (1 Cor. 2:10–13) a, thuman thutak lampi i theih ding kisam bek hi.

 

FRIDAY                             November 20

Ngaihsutbeh Ding: Lungdamthu sawlna lianpi (Matt. 28:18–20) in leitung buppi ah biaknalam khanlawhna lianpi piangsak hi. Sawltakte leh Sangmangte i cih kammalnih in “a kisawl mite” cihna hi a, leitung khempeuh vapha uh in, sangnaupangte kaikhawm uh, a nungzui uh suaksak, Zeisu umsak, kituiphumsak khitteh Zeisu hong thupiak khempeuh zui dingin hilh uhhi. Leitung khempeuh ngeina namcin, pau namcin tepan Christian hong kisuak ngeingai in, kituiphumna tuisungpan hong pusuakkhit uhteh pilsinna sangkah hong kipanta uhhi. Hihin thulamdanglua zong hituanlo hi.

            Christiante in nisimin pil a sin tawntungpen lungsimpil ding kisinbek hi lo a, nisim nuntakna sungah upna akidim Christian nuntakna zong a kisin ahi hi.   Sinding tamluazaw a, Laisiangtho thak in zong Zeisu’ tungtangah, kerygma (keh-rig-ma) a cihleh, Christiante kisinding pilna bukim tungtangah didache (did-ah-kay) naci hi. Muhtheih dingin 1 Cor. 2:2 ah leh, pilna kipatna 1 Cor. 4 sungah tua laimalte kizom toto hi. Christiante kisinding bang ahi tam?

            Nasep, tawlngak, mi kizopna, vengsung, pawlsung biakpiakna, sumbawlna, piak khiatna, tungsiah nuaisiah kizopna, ngaihsut piakna, innkuanvai, kitenna, naukepna, an- huandan, silhlehten, khangham ciang ading kiginna, mimal nuntakziate khempeuh ahi hi.   Christian khat hihnakleh atung a teng kiginkholh ding ahi hi.   Tuatepen kimawk theih hetlo a kisinngiat kul hi.

                       

Kikupding Dotnate:

1. Pawlpi’ nasepna ah pilsinna bangzah thupi hiam?

2. E.G.White in “Vantung pen sang hi” acihteh bang cinuam aitam? (Education, p. 301)?

3. 1 Cor. 2:1–16 simkik in. Pasian in humuapna tawh honglah thute Paul in koici gen hiam? Tulai hun a aana neite’pilna khawng bangmah hilo ding cih Paul gente lungngai in. Amah’n thugenkik theilai hileh tuhun a “pilna” a koici gen tam maw?