Zokam Sabbath School Lesson 11: Zeisu'Tangthu Hawmsawn, Zomi, Zopau, Zolai, Zokam, Nipi Sang Sinna, Laisiangtho Sinna

Tawntung Thuciam

 

Lesson 3                                                 *October 9–15

 

Tawntung Thuciam

 

Sabbath Nitaklam                                               October 9

Tukalsung Simding: Pian. 12:1–3, Rom. 4:1–5, Pai. 2:24, Thkna. 5:1–21; 26:16–19; 8:5, Mate 28:10.

Kamngah: “Nang leh nang khit ciangin na suan leh khakte tungah Pasian hihna ding tawntung thuciam nadingin, kei leh nang khit ciangin nasuan leh khakte tungah amau khang tawntung in Ka thuciamna ka kipsak ding hi.” Piancil 17:7.

         

          Tua laitakin vantungmi adang khat van kimlai ah leng kamu a, amah in, “leitung a teng minam khempeuh, beh khempeuh, pau nam khempeuh leh mihing khempeuh tungah hilhding tawntung lungdam thupuak a nei hi” (Mang. 14:6). “Tawntung lungdamna” a cihteh, om tawntung, Pasian in “tangtawng pek panin” (Titus 1:2) Khazih sungah hong kamciamsa, tudong a omlai kamciamcihna ahi hi.

          Laisiangtho in “tawntung thuciam” (Pian. 17:7; Isa. 24:4; Eze. 16:60; Heb. 13:20) hi a, lungdamthu i thulaigil in thuciamna ahihmah bangin, thuciamna i thulaigil in zong lungdamthu mah hizel hi. Pasian in hong lainatna leh hong itna tawh, eite kiphu lopipi mah hotkhiatna hong pia a; eite’n zong “lungsim khempeuh, kha khempeuh, ngaihsutna khempeuh leh thahatna khempeuh” (Maku 12:30) tawh amah itthuk kik ding hihang. Tua itna pen thhumanna tawh hiding a: “Pasian i itciangin Ama thupiakte azui i hihi” (1John 5:3).

          Tukal sungtengin, Thuhilhkikna laibu in thuciamna a pulakzia leh a sung a kihel thute khempeuh i sinding hi.

 

Sunday                                                                 October 10

Thuciamna leh Lungdamthu

          Laisiangtho sung tawntungah thuciamna leh lungdamthu tonden hi. Israel minam a omma pekin thuciamna omkhinzo (Noah tawh thuciamna) a, Israel pianma pekin thuciam kibawlkhin a hih hang, Pasian leh mihingte in a tawntung thuciamna uhpen apu apate khangluite tawh a na bawl ahi hi.

          Acil apat limin thuciamna i thulaigil in lungdamthu mah hi a: upna bek tawh hotkhiatna ahi hi.

          Piancil 12:1–3; 15:5–18, leh Rom. 4:1–5 simin. Abram tungah bang thuciam kamciam kipia a, tua thuciam kamciamna sungah lungdamthu in koibangin kihelkha hiam?

………………………………………………………………………………….

          Abraham in Pasian leh a kamciamna um ahih manin Pasian’ maiah thumaan kici hi. Tua zong hehpihna man tawmlua hituanlo hi: Abraham in thuciamna tungah a tawpdongin a thumanna Piancil 22 sungah, Moriah mual a thupiangte i muhsa sitset ahi hi. “Ama’ upna pen dikna in kisan sak hi” (Rom. 4:5) na ci hi. Tua khit kum zalom pawlkhat khit ciangin, Paul in, Abraham pen Pasian leh A mite kikal ah, thuciam leh kamciamte tawh nuntakna etteh ding limhoih khatin zang hi.

          Hih thupaipi in Laisiangtho bup thawn hi. Paul in zong, Piancil 15:6 sunga Abraham’ upna pen “ama’ dikna in simsak” a cih pen Galati 3:6 ah lakik in, Abram tungah ama’ suan leh khak khempeuh thupha ngah na’ng thuciam pen Galati 3:9 ah pulak leuleu hi. Thuciamna kamciamte pen Jew leh Gentile “thu-um mi” (Gal. 3:7) peuhmah tawh kibawl hi a, thukham zuih hang hi lo, upna tawh diksakna – thuciamna hangin thukham thumanna ahi hi.

          Jeremiah in thuciamthak a genciangin, thukham thute tawh gen a: “Israel minamte tawh hih bangin thuciamna ka bawl ding hi. Amaute sungah ka thukhamte ka koih ding a, amaute’ lungtang tungah kagelh ding hi” (Jer. 31:33), Siampi laibu sunga kammalte zangkik in “Kei pen amaute’ Pasian ka hi ding a, amaute pen Keima’ mite ahi ding uhhi” (Siam. 26:12) cihi.        

          Thuciamna tawh a kipawl thukham leh lungdam-thu in, Mangmuhna 14 sunga Vanmi thumte thupuak, leitung ading a nunungpen Pasian hilhkholna thupuak tawh koibangin kizom thei naci hiam?

 

Monday                                                              October 11

Thuciamna leh Israel

          “Na thumanna hang uh ahi a, na lungsim manna hanguh tawh ahi zongin, amau’ leitang aluahding nahikei uhhi. Topa naPasianun namai panun amaute a hawlkhiatna pen, hih minamte gitlohna hang leh Topa in na pu na pate uh Abraham, Isaac leh Jacob tungah thuciamna kammal a kipsaktheih nading ahi hi” (Thuhilhkik. 9:5; leh 9:27 zong enlai in). Hih tengah thuciam sunga kamciamnate koibangin kipulak hiam?

…………………………………………………………………………………

          Hihlai ah, hehpihna thuciam hong kidawk a: Mawhna khialhnate enlozaw in, Pasian in tuate adingin nasem hi. Apu apate tungah kamciamna a om manin, khangthakte in Pasian’ hehpihna sangkha uhhi.

          A minambup in thuciamna kamciam a kipia liang mite tawh kisai-in, Moses in a genciangin, tuanpupate tawh thuciam kamciamte kawkkik zel hi.

          Pai. 2:24; 6:8, leh Siam. 26:42 simin. Thuciamna kamciamte nasepzia pulakna in hih tengah bangteng gen hiam?

 ……………………………………………………………………………….

          Egypt pan paikhiatna, Pasian’ hotkhiatna lim lianpi zong, Topa in a tuanpupate tawh a na bawlkholhsa thuciam hang ahi hi. Noptuam a ngahding mihingte a pianma nangawnin amau ading kamciamte kibawlkhinzo hi. Amau sepna themcik zong om kiuhkeuh lopipi mah, tua khapsa suahtakna ngah uh a, a lamdang mahmah in Pasianin paikhiatpih hi.

          Thupiangte tawp nailo hi. Egypt pan koilam zuan uh hiam? Sinai lam zuan uh a, tua laiah “thuciamna” kip takin kibawl hi (Pai. 20). Tua thuciamna ah a thulaigilpi in lungdamthu leh Thukham sawmte mang dingin kisawl a, hotkhiatna (lungdamthu mah) a piapa Topa tungah lungdamna pulakna ahi hi. Thuhilhkikna laibu tawntungah, Sinai muala akikipsak tua thuciamna pen mangdingin kisawl ngitnget hi.

          Hotkhiatsa i hihna dungzui in eima nuntakna sungah Pasian thukham in bang hong sepsak a, Pasian tawh kikhawlhna sungah tua thukham in banghangin thupithei hiam?

 

Tuesday                                                              October 12

Thuciamna Laibu

          Thuciamna ia ngiimna (Hebrew pau berit) pen Pasian leh a mihingte kizopna hipipen a, Laisiangtho sung tawntungah omkim kawikawi hinapi, Thuhilhkikna laibu sungah tamvei ompen ahih manin, tua laibu pen “Thuciamna Laibu” kici hi.     

          Thuhilhkikna 5:1–21 simin. Thuhilhkikna laibu sungah, thuciamna i a ngiimna (berit)ina thulaigilpi a hihna koibangin hong tellak hiam? 

———————————————————————————————

          Egypt panin Israel mite a kihotkhiatkhit a sawtlo in, Khapsa Gam a lut madiak ci in Pasian in, Sinai mual ah amaute tawh thuciamna bawlpih hi. Tua pan, kum 40 sung a vakthap khit uh, a thuciamna i ngiimna bulpi ahi Khapsa Gam a lutkuan uh ciangin(Pian. 12:7; Pai. 12:25), Pasian in a kamtaipa Moses tungtawnin Thukham Sawmte hilhphakik in, a thuciamna omsa uh thaksuah theih nadingin thupi mahmah ahihna lak hi.

          Topa in bel Ama thuciam kamciamna tangtun ngeingei ding hi. Mipite’n zong amau mun santek panin a dawndong lenkip suak ding uhhi: “Note in na zuihtheih nadingun, thukham leh ngeina kipte note kong hilh nading, tua hun laitak in Topa in kei thu hong pia hi” (Thkna 4:13). Sinai ah hih khinzo a, tu’n Moab ah zong hih leuleu hi. A beisa kum za tampi laipekin a tuanpupate tungah a Khapsa Gam, leitung sangin a omasa zawlai “tawntung thuciamna” teltakin a pulakkikna ahi hi.

          “Leitung bulkipte a piansak mapek in, Pa leh Tapa in kipumkhatna tawh, Satan in mihing a zawhkhak zenzen leh, tankhia kikdingin thuciamna neikhin uhhi. Lungkim takin Akhut uh kilenkipsa in, Khazih in mihingin hong piang ding cih thukimna nei uhhi”—Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 834.

          Thuhilhkikna 5:3 sim in. Hih munsan koibangin telthei diam?

          Moses in amaute kiangah bang gen hiam?A tuanpupate om nawnlo cihbel gen ngel ven, tua a tuanpupate tungah abawlsa kamciamte mah amau tungah bawlkik leuleu ahi hi. Khangluite hihsa bangin helzau gawpin a hihlohna dingin, Moses in a hilhkholna hihtuak hi. Tua kamciamte (mawh puak) in amaute a’ hita hi.

 

Wednesday                                                                  October 13

Ama Mi Tuamvilvel 

          Israel mite’n a vakthap lai hunin, leitung koici bang ciangin omcih pen, eite theihphak zong hi lo lel hi. Gam lianpipite piangkhin in beikik khin in, abeibang bek khawng omlai hileh, tuate sang a neuzaw tham milimbia gam neute’ tangthu koici bangin theizo peuhmah ding hiam?

          Avekpi hi lo, i theih khat bel omhi: hih mite in milimbia uh, pasian tampi nei uh, zualzang gamtat uh, naupang nangawn biakpiakna in nei uhhi. Ginatloh leh gitloh a kithuah biakna ngeina tawh amau tateteek bawlsia in pasian honkhat biakpiakna neiding cihthu ngaihsutsak lecin.                  

          Israel mite in a kimkotvua minam dangte ngeina zuilo ding ci in Topa’n a thuhilh denden zong lamdang sakluat ding zong hi nawnlo hi. “Topa na Pasianun note hong piak leitangah na tun uh ciangin, tua minamte gamtatna a kihhuaite zuih ding na kisin kei ding uhhi” (Thuhilhkikna 18:9).

          Tua hangmah in Pasian in ngiimna khat tawh, hih minam samtuam hi. Pasian thuciamna sungah a lut uh ciangin, mi tuamvilvel suak ding uh a, khatbek ahi vantung leitung a piangsakpa Pasian ading teci a pang ding uhhi.

          Thuhilhkikna 26:16–19 simin. Pasian leh Israel kikal kizopna thuciamna in, koibang in hih tengah kigawmkhawm thei hiam? Tua thuciamna tungah amau cihtakna in, amaute bangmi hong suak ding cih hong theisak hiam? Eima a ding ngiatin bang pilna i ngah hiam?

 …………………………………………………………………………………

          A lungluthuai khatah, Moses in hih mun pen “tuni” ci in tumahmah, cihdan tawh, Pasian in hihthute sempah dingin hong sawl ci hi (aneu 17 ah sutkikkik hi). Hihte khempeuh na bawl ding uh hi ci in thupia hi. Tu mahmah in amaute ki-aap ding, citak ding, siangtho ding uh a, mi tuamvilvel hiding uh a, tua tengin thuciamna a nei minamin a omna uh ngiimnapi zong ahi hi. Pasian leh Ama’ thumaan thei a, Ama’ deihna bangin a nungta minam in amaute bekmah ahi uhhi. A taktak in, amau in “tulai thuman” nei hibeklo in, “Thuman taktak” (John 14:6) ahi Zeisu hong tun dongin amau sungah tua thuman omding ahihi.

          Pasian leh a thuciamna tungah “tuni” ki-aap ding cih thu in, eite’ “tuni” nangawnin banghangin kisam thei dingin na ngaihsun hiam?

 

Thursday                                                           October 14

Lim Dangdangte        

          Laisiangtho siamte in, Pasian leh Israel kikal thuciam pen kumpigam nih kikal a thuciamna mah tawh kibang ahihna phawkkha uhhi. Hih kibatna pen a lamdanglua zong hituanlo hi. Topa in A mite tawh nasemkhawm ahih manin, amaute’n telthei uhhi.

          Thuciamna cih limlim, mi pawlnih kikal thukimna khat hi a, thukhunte, ciangtante, zuihding thute khempeuh zong, thupiseh mello in kingeinaseh khathei ding hi. Tuate a om takpi mah hi (Pasian in thukham hong pia) a, Pasian in A mite tawh hong kizopnop dan pen, eite phakzawhloh ding zahliangin zailua tuanlo lel hi. Tua ahih manin Thuhilh-kikna in lim dangdangte zang in, Israel leh Pasian kikalah thuciamnate a telnop theithei dingin hong pulak hi.

          Thuhilhkikna 8:5; 14:1; leh 32:6, 18–20 cihte simin. Hih tengah bang limpua peuh zang a, Pasian in A mite tawh a kizop dingzia a deihna koibangin hong musak thei ding hiam? 

…………………………………………………………………………………

          Thuhilhkikna 4:20 leh 32:9 simlai in. Hih tengah bang limpua zang leuleu a, Pasian in amite tawh a kizop dingzia a deihna koibangin hong musak thei ding hiam? 

…………………………………………………………………………………

          Innkuan limpuak zong omlai a, kinaipen, kipkho pen leh ki-itpenpen hi. Pasian in A mite tuabang kizopna neisaknuam mahmah hi. Singlamteh tunga Zeisu a nial ngeingai khit, Zeisu in a thawhkik khit ciangin Mary kiangah “Pai inla ka sanggamte kiangah Galilee ah pai dingin gen in, tualai ah Kei hong mu ding uhhi” (Mate 28:10) cihi. A thokik Khazih in a nungzuite pen “Ka sang gamte” na ci hi. Tua pen nungzuite in a kiphuut hetloh a Topa’ itna leh lainatna ahi hi. Tua mah bangin Pasian leh mihing kikal kizopna limlim pen: a kiphuu hetlo lainatna leh itna ahi hi.         

          Pasian tawh kizopna koi bangciang na nei hiam? Ama’ thukhamna nazuih pelmawh banah, Amah na itna koi bangin thuksemsem sakthei ding na hi hiam? Hih dotna tegel in banghangin kikingkalh hetlo a, kipanpih zaw thei ding hiam?

  

Friday                                                                          October 15

Ngaihsutbeh ding: “Biakna sungah thumang takin omtheih nadingin, eima thagui thatang hatna suangin upna ngeinakipte zuihsawmna hangin sal lungsim hong piang hi. Khazih Zeisu sungah lainatna leh upna bek tawh Abraham’ thuciamna sung bekah lametna kinei thei hi. Abraham zong lametna a neisak lungdamthu penin, tuni tuhun in eite kiang hong kihilh lametna hong neisak lungdamthu mah ahi hi. Abraham in zong, eite upna hong piangsak leh hong kipsakpa Zeisu mah a en hi”—Ellen G. White Comments, The SDA Bible Commentary. vol. 6, p. 1077.

          “Leitung bulkipte a piansak mapek in, Pa leh Tapa in kipumkhatna tawh, Satan in mihing a zawhkhak zenzen leh, tankhia kik dingin thuciamna neikhin uhhi. Lungkim takin A khut uh kilenkipsa in, Khazih in mihing in hong piang ding cih thukimna nei uhhi. Tua thukimna pen Khazih in picinzo hi. Singlamteh tung panin ‘a zozo hi’ ci in a kiko ciangin, A Pa ako ahi hi. A nasep zo sitset hi. A Pa kiangah, Pa aw zozo ing. Nangma deihna hihkhin ing, Ka Pasian aw. Tatkhiatna nasep picingsak zo ing. Kei na hong piak pianzia a mu dingin, keimah na hong piak mite zong ka omna ah a hong paitheih nadingin ka deihsak hi (John 19:30; 17:24).”—Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 834.

 

Kikupding Dotnate:

  1. Leitung a pianma nangawnin Pa leh Tapa in, apuk mite tatkhiat nadingin “kipumkhatna thuciam” nei cih lungngai masa in. Tua in koibangin hong thahatsak thei hiam? Pasian in Ama gamsung om thei dingin hong honkhia nuamlua cih koibangin hong hilh nacithei hiam? 
  1. SDA pawlpi in, tanglai Israel mite tangtut ding ahi bangthu khat tangtun ding i hi hiam? Amau khialhnate koibangin pialthei ding hiam? 
  1. Lungdamthu leh lungdamthu kamciamte in, Thuciam thak sungah koibangin thulaigil hithei hiam? Tulai Christian tampi inthukham zuih kulnawnlo a cihmawk bang hi lo in, laisiang thothak in tuate beisak hetlo ahihna koilak khawngpan lakthei ding nahi hiam? Christian tampi in, lungdamthu in Thukham Sawm beisak hi acih uh pen banghang hiding naci hiam?