Zomi Sabbath School Lesson: 2nd Quarter 2023

Vantungmi Thumte Thupuak

October 15, 1844, Lungkiatnani lianpi madeuh kaalkhat lai in, Germany gammi Pasian a um mahmah Lutheran innkuan sungah pasalno khat piang hi. Ama’ min Friedrich Nietzsche hi a, Pasian uplohna tawh khangthak mite a huzaap zopen dingpa ahi hi. Christiante Pasian pen nitumna gamlamah sikhin cih um ahih manin, Nietzsche in, Christiante peuhmah pen, “sila lungsimpua,” amau sang a hatzaw mite kepna a lunggulh thanemna nei cihkhawng teng leh “galte itding” cih tawh a gawmkhawm gawp biakna ci-in kosia gawp hi. “Sialehpha” cihkhawng zong khang-lui vailua ta ci in, Zarathustra in cihi a kici a laibugelh sungah, “Suangpeeklui saattam” (thukham sawm a cihna) cih gelh hi.

1844 kum zongpen Communist upna aneipa Karl Marx ading in thupi veve hi. “1844 kum Khuasakzia leh Pilna Khutgelhlai” pen Marx in tua kummah in gelh hinapi, Soviet Union in 1932 kum ciangin laibu in hawmkhia pan hi. Tua khutgelhlai sungah Marx lungsim puakzia pen, leitung vante in khuasakzia teng khempeuh piangsak a hih manin, nasem miteng khempeuh kipumkhat leh, amaute a nengniam mihauteng lawnthal zo ding a, gamthak nuammahmah khat hong piang ding ci in um hi.

Tua 1844 kum mahpen Charles Darwin adingin zong thupi hi. “1844 Laigelh” a kici sung ah Darwin in, “kikhelkhelna” cih uhpna gelh a, hawmkhia thei nailo bek hi. 1859 kum ciangin Nam tuamtuamte Bul cih laibu hawmkhia a, Darwin in, leitung nuntakna nei khempeuh in bul khatbek panin hong kaakhia hi cih ama’ upna hong pulakkhia thei ta hi.

Tua 1844 kum nahpen Daniel 8:14 sunga kum 2300 genkholna tangtun kum zong hi a, Lungkiatna Lianpi sungpan a beibaang tengin, a lauhuai mahmah Marx’ upna, Nietschean upna, Charles Darwin upna teng khempeuh bangmahlo suaksak tahi.

Marx tawh kilehbulh in Seventh-day Adventist in, Khazih leh Satan kikal kidonalian pen, tangthu maimai hilo, mihing bawltawm communist upna maimai tawh hong piangding gamthak nuammahmah peuh hi mawkmawklo in, tawntung Pasian’gam hizaw ding hi.

Darwin tawh kilehbulh in Seventh-day Adventist in, nuntakna pen leitung nate khawngpan piang mawkmawklo a, Piangsakpa Pasian in niguksung piangsak a, a nisagihni tawlnga hih cihthu hoihtak in hong hilh uhhi.

Nietzsche tawh kilehbulh in Seventh-day Adventist in, Pasian amahbek hilo in, vannuai a huam thukham (suangpeeklui) “Thukham Sawm” in mihing khempeuh tungah Pasian thukhen na’ng dinmun in kipgige hi cih thuhilh hi.

Hiteng khempeuh in 1844 kumkhat sung in piangngeingai hiam? Tuabang hilo hi.

Marx, Nietzsche, Darwin — huzaap hat hih thumteng in mihing ading lauhuai mahmah hi. Hih lauhuaina leh hong siatsuah ding thute kawmkal mahah Pasian in, thumaan omlo in mihing mawk nutsiatlo hi. Hun nunung ading thumaan ahi – vantungmi thumte thupuak a taangko dingin Seventh-day Adventist pawlpi hong phuhsak hi. Hih thupuak tengin, mihingte upkhialh theihna dingin mikhemte thupuak khempeuh nialthalta hi.

Tua vanmi thumte thupuakteng pen, Seventh-day Adventist pawlpi mainawtna thubulpi ahi hi. A laigil sungah lungdamthu in siangtho in gen ol a, “tulai thumaan” tawh kituak in hong pia hi (2Peter 1:12).

Tua vantungmi thumte thupuakteng tu quarter sungin kisin ding hi.

Connecticut, U.S.A. gammi, Mark Finley pen, a minthang thuhilhsia khat hi a, 2005–2010 ciangdong General Conference zumh ah vice president asem hi. Nasep a tawlngak khit ciangin, General Conference zum mahah president panpihpa semsuaklai hi. Pastor Finley leh azi, Ernestine tegel in, ta thum leh tu nga nei uhhi.

Download (PDF, 575KB)

Download (PDF, 2.19MB)