Adventist Community Services Provides Support After Mass Shootings

Ref: AR

A Tamzaw Lunggulh

Lesson 11                 *September 4–10

A Tamzaw Lunggulh

 

Sabbath Nitaklam                 Sept. 4

Tukalsungteng Simding: 1 Cor. 10:1–11, Leviticus 4:32–35, John 1:29, Heb. 4:1–11, Psalms 95:8–11.

Kamngah: “Amaute tungah a piangte khempeuh, eite adingin hilhkholna ahi hi. Amaute bangin a sianate i deihkei ding hi.” 1 Cor. 10:6.

    The Queens Museum a cih USA, New York ah tangvan kepna munah, leitung ah khuapi lianpen lamdan a lahna ah, Newyork khuapi sunga innte khempeuh a lamdan kilak hi. A bawldan scale pen 1:1,200 (letmat khat ciang pi 100) hi a, a leimun a dung pi 97, a vai pi 97 kiim zai hi (9335 squarefeet). 1964 kumin kizosiang a, misiam 100 in kumthumval a sep uh ahi hi. 1990 kum in kipuahpha kik a hihhang, 2021 a khuapi omdan tawh kituak nawnlo hi. Khua kisatcil laitakin a kawi a maam khempeuh a ombangbang in a bawluh ahi hi.

    A tawpna ah tuabangin omsuaklai a: a lim, a omdan leh a lianzaw khat limla in akawi amaamin kibawl hilel hi.

    Limpuate in tuamah bang ahi uhhi. A bulpi taktak hi lo a, a limpua bek ahi uhhi. Tua limpua in abulpi omzia hong theisak hibek a, a bulpi hingei hetlo hi. Mihingte in a bulpi a taktak a teltheih nadingin hong huhthei hibek hi.

    Laisiangtho sungah zong a neuzawin limpua a dimin omzihziah a, tuate khempeuh in a lianzaw thampek a bulpi, vantung kawk uhhi. Hebrew chapter 4 in hihthute leh tawldamna thute hong musak ding hi.

 

Sunday                     September 5

Moses Sungah Ki Tuiphum

 

    1 Corinth 10:1–11 simin. Paul in “hilhkholhna” a cihteh bang a cinuam hiam?

……………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………

    1 Corinthians 10:6sungah a kizang Greek pau (1 Corinthians 10:11 ah zangkik) pen, “Hilhkholhna” ci in kiletkhia hi a, abulpi in typos ahi hi. Mikanglai in type lim ahi hi. Lim cih limlimpen a bulpi hingeivetlo a, hilhna limlahna cihte ahi hi. Nakhat peuh limpua hilel hi.

    Hebrew 8:5 in tuabang kizopna limhoihkhat lak hi: “Amau (biakbuk sung nasem siampite) in vantungah a omthu a limin a semuh ahi hi. Moses in puanbuk lamding a kipat ciangin Pasian in Mual tungah i omlai in a lim ding khempeuh konglahbang teekteekin akihih nadingin nathei in” cihi.

    Hebrew lai in kigelh hi a vantung leh leitung talsik kizopna hong lak hi. Exodus 25:9 pan a kila hi a, Pasian in gamlak Sinai mual tungah Ama “kong lah bang teekteek” in bawlding a sawlna ahi hi. Acihnopna bulpipen, leitung biakbuk leh a sunga zeh khempeuhte in “limciing” vive hi a, a taktak in vantungah omin, Zeisu in eite adingin vantung Siampilian ahi hi.

    Hih theipeuh leng, 1Cor. 10 sunga Paul in bang gengen cihpen kitelpah lel hi. Hih tengah Paul in, khapsagam a zuatna lampi ah Pasian’mite phutkhak thupawlkhat enkik hi.” I pate” acih ciangin, amau Jew mite khang masa, Egypt pan a paikhiat lai-in, meeinuai ah teng, tuipi kantan uh in, sila dinmun panin suakta in nuntakna thaksungah kituiphum uhhi.

    Paul in, hih gamlak akhualzinna thupiangte pen a mimal kituiphumna limciing ahihkei leh, etteh ding hi ci in ngaihsun hi. Paul ngaihsutna sungah, “khalam an” acihpen (Exodus16:31-35) mannaa cinuam hihtuak hi. Israel in suangpipan tuidawn uh a, tuapen Paul in Khazih hi ci hi (1Cor. 10:4).Zeisu ngaihsunun, etteh dingin, “nuntakna anlum” (John 6:48) leh “nuntakna tui” (John 4:10) cihbang hi a, kician mahmah hi. Hihteng a i muhteng penbel, Christian nuntakna sungah nuntakpih ding Laisiangtholui tangthu sungpan khalam thumaan limlah leh etteh huaithute Paul in hongzatkhiat ahi hi.

    Paikhiat hunsungin Israel mite tuakkhak thute lungngaikik in. Apha leh asia hong nutsiat uh “hilhkholhnate” tung panin bang pilna i ngahthei ding hiam?

 

Monday                     September 6

Zeh leh Biakpiaknate

    Siampi laibu sungah Laisiangtholui zeh leh biakpiaknate, zanni sinna sunga i muhte ban ah limciing tampitakte – Laisiangtholui limciingte in Laisiangthothak thumaan hong musak hi. Tu hun khangthakte in, Laisiangtho a simuh ciangin, hih zehte peuhmah kheng ziauziau uh himah taleh, tuate lakah, a simtheite adingin a thupi mahmah khalam thumaan tampitak omkhinkhian hi.

    Israel mite mawh thoih na’ng biakpiakzia teng Leviticus 4:32-35 sungah om hi. Mawhthoih biakpiakna neihtheih nadingin biakbuk nei tuanlo himah taleng, hih zehteng panin bang pilna kingahthei ding hiam? John 1:29 leh 1 Peter 1:18–21 simkak in.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

    Zeh cihpen a kisam bangbang in kizopna leh kitheihpihna namkhat hi a, telcian mahmah ding kisam hi. Hun kician leh mun kician khatah, hihding teng gualkhol sitset in a muibun mah mah ding kisam hi. Biakpiakna tawh kisai Laisiangtholui sung etciangin; Pasian in biakpiakna ah bang zangding, a hun, a mun leh bang zeh hiding cih hilhkhol siset hi.

    Zeh tampite in sisan, sisan luanna leh sisan thehna bulphuh phadiak hi. Hih pen a hoihpen hihetlo a, vannuai ah a meelsia penpen mawhna kithoih nading a hihman bekmah ahi hi. Sisan in bang semthei takpi ding a, banghangin biaknatau kii-te tungah zuutkul sese thei hiam? Biakbuk nasep ding teng hong gualhsakna ah, zeh tawh kisai peuhmah, akhiatna a kicing sitsetin hongpia tuanlo hi. Mipi in a khiatna telkhinzo zaw zong hithei laisop hi. Israel mipeuhmah in sisan thupit napen telpha mahmah uhhi (Leviticus 17:11).

    Leviticus 4:32-35 sunga thute, a diakin aneu 35 ah: “Siampipa in ama’ gamtatnasa a khialhna hangin, kilemna bawlsak ding a, amah kimaisak ding hi” cihi. Kilemna bawl ciangin a vekpi in sisan vive tawh hi a, sisan in a Siangtho Pasian tawh hong kilemsak cihna ahi hi. Hih biakpiakna teng khempeuh i muh ciangin, eite aiawh in Khazih hong sihna a limciing, a limpua hibek hi cih hong musak hi.

    Mawhthoih nadingin Lutang Pasian lakpan a khatpa thuaksiatna a ngenngiat hih mawhna in bangzahin siahuai hiam cih ngaihsun in. Ei sepsep kullo in hehpihna tungah kingak lelding koibangin honghilh hiam? Khazih in eite ading hong sepsakkhit nungsang bangpeuh behlap thei lailai ding i hihiam?

 

Tuesday                 September 7

Limciing “Tawldamna”

       Zanni a etsa khempeuh banah, Laisiangtho sungah limciing leh liim a cih khempeuhte pen tawlngakna zong cihtheih ahi hi. Tua pen Laisiangthothak Hebrew sungah ending hihang.

    Heb. 4:1–11 simin. Pasian in hong nutsiat kamciam ahi tawlngakna sungah lut cihteh bang a cihnopna hiam? Israel in, gamlakah vakthaap in, Pasian tawlngakna sungah lutcih a thutheih thakuh koibang hiam?

……………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………

    Hihsantak ah thuakzawhna leh cihtakna thupi mahmah hi. Ni sagih Sabbath a gengentei hang, a gennop thubulpi in (Heb. 3:7-19) sungah, Pasian in a mite thumaan citak dingin hongzol hi a; Topa leh a lungdamthu tungah cihtakna ahi hi.

    Hih mun teng panin, a beisa hun sungah “amaute in uplohmanun Pasian tawlngak munah lutloh uh bang” (Heb. 4:11) cih a omloh nadingin, Pasian in makaih cinten hicih hong phawksakkik hi. Awlmawh un, hamphatna hi! Israel in lungdamthu za uh a, kizomtoto hinapi, khantohpih khalo uhhi. Upna nei in muanna tawh thumang ding sangsik, langdo zawsop uh (Heb. 3:7-15) ahihmanun, Pasian in hong deihsak tawlngakna ciamkha vetlo uhhi.

    Hebrew 4:3 in upna leh tawlngakna kizopna laigil honglak hi. Tawlngakna kamciam hongpiapa Zeisu Khazih upna leh muanna hangbek mah tawh Pasian’ tawlngakna mun i lutthei bek ding uhhi.

    Hebrew 4:3 simkik in. Tua mite in bang thubuaina neikha uhhiam? Amaute in “lungdamthu azakuh mahbangin eite’n zong i za hi” acihbangin eite’n bang pilna i ngahthei dinguh hiam? Heb. 4:2.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

    Khang masa Christiante in Laisiangtholui i cihcih pen Pasian’ kammal mahin sanguh a, Zeisu Khazih pen mawhna ading hong kipiakhia Pasian’ Tuuno ci in um uhhi. Zeisu hong kipiakna upna tawh, hong hotkhiatna leh hongpiak tawldamna ciamkha thei ding hihang.

    Sepna in hong honlo, hehpihna in hong hon cih theihna leh Zeisu’ sisan tawh hong tankhia cih telsitsetna in, Amahmah in hongpiak tawldamna sungah luttheih nading koibangin hong huhthei hiam?

 

Wednesday                         September 8

Na Lungsimuh Khauhsak Kei un

    Hebrew 4:4–7 leh Psalms 95:8–11 simin. Late leh Hebrew in bang vauna hong pia a, tulai eite adingin bang hong gen hiam?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

    Hebrew 4:4–7 in piansakna tangthu leh akizoppih dingin Psalms 95:11 sunga Israel mite’ cihtaklohna, Pasian’ piak tawldamna sung a lut theihlohna cihte pulak suksuk hi. Psalms 95:8-11 in gamlak a Israel mite’ leh Pasian tawldamna kizomsak a, a cihtaklohna leh Khapsa Gamtawh kizomin pulaksuk hi.

    Israel in Khapsa Gam lutmah uhhi. Khangthakte in gamgi kantanin, Pasian panpihna sung ah bulkip la uh a, gamluah uhhi.

    Amaute in Pasian’ tawlngakna sung lutlo uh a cihciangin, mi tampitakin upna a neihlohna uh hangsantakin thumanlohna tungsak uh a, Zeisu hong hotkhiatna taktak ciamkha meello uhhi. Tawlngakna cihbel gamtawh kizom ahihteei hang, a cihnopna in mihingte teenna muntaktak khengval zaw hi.

    Hebrew 4:6 in Pasian’ kamciam tawldamna azakhinte nangawnin, thumanlohna hangin lutkhalo veve cihi. Thu manlohna leh Pasian’ tawldamna ah lutlohna koici kizop thei hiam? 

…………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………

    “Tuni” cihteh manmawh hi. “Tuni” cihteh kikhemkhem ding hun omnawnlo hi. “Tuni” cihteh tumahmah in khentatin dawng ding cihna hi.

    Paul kammalzat pen sçmeron“tuni” hi a, tawlnga cihtawh a kizopna munah a thupitna pulak hi. Psalms 95:7, 8 in Pasian mite’n apu apate’ khialhna hangin Pasian hongpiak hotkhiatna sung tawldamna sungah lutlo in a ombangin omkikiklo dingin vauna leh thuumna hi kawmkawm hi.

    “Tuni, ama’aw nazak uhleh: na lungsimuh khausak kei un” cih kammal i zak ciangin ei adingin bang khiatna nei hiam? Tuni cih kammal in bang thupitna nei hiam? Late in abeisa kumtul tampi laipek panin zangkhin hi. Abeisa kum tultampilai a mihingte mahbangin, eite’ “tuni” zong banghangin thupi veve ding hiam?

 

Thursday                         September 9

Vantung Khuapi Khat Luah

Hebrew 4 sunga thu omteng khempeuh hong piankhiatna a bulpi in aneu 8-11 sungteng i sim ciangin hong kidawk hi. Joshua in Israel tawldam piahetlo hi. Pasian in zuaugenlo ahihman bekin, Pasian’mite adingin “tawlngakna” dangkhat omlai hi aci hibek hi.Hih mipawlte pen Jew mite bekbek mah kipawlkhopna hi tuanlo hi. Zeisu amau aituam Honpa in a sangmi peuhmah kihel gaipah hi.

    Galatians 3:26–29 siminla, singlamteh masiah a Pasian thuciam mite omzia lungngai in. Paul in, Jew omlo Greek omlo, sila omlo, suakta omlo, pasal omlo, numei omlo a cihciangin bang a cinuam hiam?

……………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………

    Hebrew 4 pen ni sagih Sabbath tan nading hanthotna in kizang phadiak den a, adang pawlkhat leuleu in Sabbath ni zong hitaktak laibeek hiam aci zong omphot a, hun nunung tawlngakna dangkhatpeuh om kha diam ci uhhi. Khat in zong Laisiangtho deihna tuaklo uhhi. Laisiangtho inbel hun nunung adingin, piansaklai panin hongpiaksa Sabbath tawlngakna mah, kal simin tawlngak ngiatngiat dingin Pasian in tua tawlngak ni kisehtuam mah bulphuh hi. Jew mite adingin zong tua Sabbath pen ‘olam haba‘ a cih leitungthak adingin maitaikhol ahi hi.

    Pasian’ mite adingin, Sabbath tawh kibang tawlngakna omlai a cihpen, lei piancillai a Pasian tawlngak Sabbath hong phawksak a, tua in, eima septawm peuhmah nusia in, Ama’ hong hotkhiat ding kamciam muangin omna a cihnopna ahi hi.

    Mi pawlkhatte letkhiatna ah, Khazih hong hotkhiatna sungah tawlngakna in, Sabbath thukham picingsak khin a, Christiante in tan kul nawnlo hi cihbang upnate pen, a tunga thute in kipsak hetlo hi. Khazih hong sepsakna tungtawnin a cingtaak tawlngakna in, Laisiangtho ni sagih ni Sabbath dinmun sutlo zaw in; pahtawizaw hi.Leitungah mihing apil asiam, nasep hahkat in thu a phuphuzote adingin: Zeisu sungah tawlnga in, Ama hehpihna in eite hong puahpha dingin kicing hi cih a umte pen; leitung ngeina tawh kilehbulh mahmah hi.

    A mawhna uh siahuaisa lua in, a lungsim uh khelzo dingin a ki um nawnlo, amau ading lam-etbei a kisa mite; koibangin Zeisu sungah tawlngakna na ngahsak thei ding hiam? Bang Laisiangtho mun na simpih thei diam?

 

Friday                         September 10

Ngaihsutbeh Ding: “I gimna haksatna tetawh Zeisu zuat ding ki utlo zelzel hi. Khatveivei, thuakhaksa i sakciangin, hong huhthei peuhmah loding mi bil sung khawngah kisung mawkmawk in, lungdam lungnopna lamah hong khelsak thei Zeisu kiangah sung ding mangngilh zawsop hihang. Eimah kinialna leh kipumpiakna in singlamteh pahtawina leh gualzawhna ahi hi. Pasian’ kamciamte in manphalua uhhi. Ama’ deihna natheihnop leh a kammal simin. Humuapsa tua kammalte simpha in zuihna in, zangtamkolhna ah napai zongin hong puksaklo ding hi. Topa’nasem leh mipite in, a vangik leh lungkhamnate Zeisu kiang hong paipih uhhen. Amah in daihna leh tawldamna pia dingin ngak gige hi. Amah a muangmite cikmahin nusia ngeilo hi.”—Ellen G. White, The Signs of the Times, March 17, 1887, p. 161.

    “Khangnote aw, Topa thumaan thukhenpa in, nomau’ min, Pa leh van-misiangte’ maiah hong pulaksak ding, lungdamna leh lam-etna na nei ngei uh hiam? Khazih nihveina hong kilatciang adingin kithawikholhna hoihpenin, hongpai masaklai in hong piakkhiat hotkhiatna sungah upna kiptawh tawlngakna ahi hi. Khazih pen nangma aituam Honpa in um in.”—Ellen G. White, Our High Calling, p. 368.

 

Kikupding Dotnate:

1.    Ni sagih Sabbath in, Pasian’ mite vantung tawlngakna koibangin hong lakkhol hiam? Sabbath tawlngakna in, tawntung hun koibangin hong ciamkholsak thei hiam?

2.    Mawhthoihna cih pen kileptuahna hi a, Pasian kiang zuatkikna ahi hi. Romans 5:11 sung en lecin: “Tua teng bek hi lo a, Pasian tawh hong kilemsak i Topa Zeisu Khazih hangin Pasian tungah i nuam mahmah hi.” ci hi. Mi khatin “Pasian tawh kilemtuah cihteh bang hi a, tua kileptuahna in nang adingin bang thulamdang piangsak hiam” ci’n hong dongleh na koici dawn peuhmah tam?

3.    Christian nuntakna ah a neu ding khawng i golsak mawkmawk lohna’ng koici pelhtheih ding hiam? Pasian’ kammal in a liatsakte tungah koibangin mitsuan thei ding ihi hiam?

4.    Israel mite in gamlakah upna thanemin a khialhnate uh ngaihsun phakik in. Amau a kitonate tuhun ei a tawh kibanglo phialmahleh, a thubulpi koici in kibang hiam? Christian khualzinna lampi ah, tua tonate mah i masuan hi a, amau khialhna panin bang pilna i ngah thei ding hiam?