Zomi Sabbath School Lesson 10: Mawh Pulakna pan Hehnep Thapiakna ah

ZSL 10: Mawh Pulakna pan Hehnep Thapiakna ah

Lesson 10: Mawh Pulakna pan Hehnep Thapiakna ah

*February 29–March 6

Sabbath Nitaklam                                                       Feb 29

Tukalsung Simding:  Daniel 9; Jer. 25:11, 12; 29:10; 2 Kings 19:15–19; Matt. 5:16; James 5:16.

Kamngah: “Topa aw, kong thungetna uh hongza inla, ka mawhna uh hong maisak in. Topa aw, hong ngai inla hong sem in. Mikhempeuh in Pasian nahihlam a theih nadingin, hong ziakai kei in. Hih khuapi le hih mite naneihsa ahi hi” Daniel 9:19.

            Daniel 9 na in, Laisiangtho sungah thungetna liankhat ahi hi. Sih le hin thu kawmkal ah, Daniel in, a mailam thu peuhmah thungetna bekmah tawh maingat hi. Kumpipa’ mang vai a, alawm thumteng tawh kithatlian ding a omlaitakun, thungetna tawh Pasian beel uhhi (Daniel 2). Kumpi mahin, Pasian dang tawh kizom theilo ding acih laitak zong, Jerusalem lamngaa in, thungen veve hi (Daniel 6).

Daniel 9 thungetna lungngaih ciangin, Daniel 8 a zingsang le nitak 2,300 vei a cihpen phawkhuai hi. Mangmuhna buppi khiatna a genteEi hangin, vanmi nih’ kihona hunciam tawh kisai, Daniel in bangmah genlo hi “Ni tulnih le zathum khit ciangin, biakinnpi ki siansuah ding hi” (Daniel 8:14). Daniel 9na ah, kamsangpa kiang kitelgen phing a, lungsimtak tawh a thungetna hang ahi hi.

Sunday                                                                       March 1

Pasian’ Kammalmah Thu Bulpi

            Daniel 9:1, 2 sim lecin, Daniel in genkholhnate a simciangin “laibu tawh katel” ci hi. Bang Laisiangtho bu ci ahi diam?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

            Hih thungetna ih etciangin, Moses le kamsang dangte’ laibu thuksin mahmahna pan hibang ciang a tungzo ahi hi. Jeremiah’ laizial a simciangin, saltan ding hunpen kum 70 sung (Jer. 25:11, 12; Jer. 29:10) cih theikhia a, hun thupi sung a nungta a hihlam telmahmah hi.

            BC 539 kum, Daniel’ thungetnate ngaihsun kik leng, Persia te’n Babylon a lak kum ahi hi. Nebuchadnezzar in Jerusalem zo a, biakinn a suksiatpan kipan kum 70 cing dektakta hi. Jeremiah’ genbang hileh, Pasian’ mite innlam ciahkik dekdekta uh hi. Pasian kammal muang in, thu thupi khat piang ding a, Pasian kamciamsa bangin, Jew mite innlam zuanin ciahthei tading cih thei gige hi.

            Atheihtawp in Laisiangtho sim a hihmanin, a mipihte’ mawhna siathuaizia zong thei hi. Pasian thuciamte palsat uh ahih manun, Pasian tawh kigamla uh a, tua hangin salmat a thuaklawh uhhi (Lev. 26:14-45). Pasian hong piak mangmuhna laite hoihtak simna in, hun ciamte hoihtak telphasak in, a mite’ aiawh in Pasian kiangah a thumsak thei hi.

            Leitung hun nununglam ih tungta a, Pasian’ kammalte nidang sangin naksim zawk dinghun hita hi. Tua kammalte bekin, hi leitung omzia hong telsakthei hi. Sia le Pha kidona lianpi zong hong telsak a, siatna a kisuksiat khit ciangin, tawntung Pasian’gam kiphut ding hi. Laisiangtho sim semsem, a kiplo leitung’ thu tel semsem in, leitungin hong piak theihloh lametna hong neisak hi.

            Hih leitung in, amah le amah bangmah hihtheilo a hihlam, ih Laisiangtho in bangzah hong telsak hiam?

Monday                                                                      March 2

Hehpihna Ngen

            Daniel 9:3–19 simin. Bang siksanin Daniel in, hehpihna ngen hiam?

 ………………………………………………………………………………………………………

            Hih thungetna sungah ciaptehhuai pawlkhat omhi. Amasa in, Daniel’ thungetna peuhmah, Jew mite tungah apiang siatnate a hangthu theikhin a hih manin, tua peuhmah dong ngeilo hi. Thunget a hanciam semsemna thute in: “Topa Pasian aw, Na nasem kamsangte tungtawnin, kote zuihding thukhamte nongpiak hangin, tua thu ka mang tuankei uh hi” (Daniel 9:10). Daniel 8:27 sung a, a telzawhloh a cih zingsang le nitak 2,300 vei cihpen ahi hi.

            Anihna ah, A mite’n mawhna lianpite, siatna lianpite bawlmah taleh, hehpih in a maisak ding, Pasian’ hehpihna ngetna ahi hi. Hih santakah, avanglian gospelthu hi a, mihing te’n amawhnapan suahtak na’ngin, hehpihna a zonkei buang uh leh, bangmah hihtheih neilo cih ihtelthei hi. Eimah mahmah zong, Pasian mai ah a mimal in ding ding ihhihna hong lakna ahi hi.

            Daniel 9:18, 19 simin. Topa’n a thungetna a dawntheih nadingin, bang paulam peuh Daniel in a gen hiam?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

            Daniel’ thungetna ah theihhuailai khat: Pasian’ minphat in ngen hi. Tua pen, Daniel a mimal ading le a mipihte ading zong hi tuanlo a, Pasian aading ahi hi (Daniel 9:17-19). Pasian’ min pahtawi peuhleh, ngetna kisangpah hi.

            2 Kings 19:15–19 simin. Hezekiah thungetna le Daniel’ thungetna a kisut dante gen in. Matt. 5:16 in bangci a, Pasian’min koici phatding ihhi hiam?

Tuesday                                                                     March 3

Palai Sakna Manphatna

            Daniel 9:5–13 sim in. Daniel in “kote” khialzo ung, a cihcih pen, a mipih lakah amah kihel in hihbang siatna a tun mawhna bawl cihna hi a, bang thukician om naci hiam?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

            Daniel’ thungetna pen, Laisiangtho sung a, palai thungetna kicianmahmah khat ahi hi. Tua bang thungetna in Pasian lungsim sukha a, thukhenna pan le galte khutsungpanin suah takna ahi hi. Pasian in Jew minambup suksiat a sawm laitakin, Moses in palai in suakta uhhi (Ex. 32:7–14; Num. 14:10–25). Keugawtna in gambup a suksiat ding ciangin, Elijah in palai in thungen a, Pasian in guah buakkik hi (1 Kings 18).

            Innkuanpihte ading le lawmte adingin, thungetsak leng, Pasian in hong sang in, hong huh thei hi. Khat veivei hong dawngpaklo in sawt thei himah leh, Atate’ kisapna cikmah in mangngilh ngeilo hi (James 5:16).

            Hih santakah, Daniel in amite le Pasian kikalah Palai nasem hi. Laisiangtho a sim kamsangpa in, Pasian’ hilhna manglo a, a thukhamte palsatna tawh mawhna lianpi bawl cih tel mahmah hi. Kha lamah amau niamsuk mahmah cih thei in, Pasian in a bawldam dingin thungen hi. Ahih hang kamsangpa in a mipihte mah pulak tangtang a, Khazih in eite hong palai sak mahbang ahi hi (John 17). Himah taleh kilamdanna khat omhi: Khazih in “mawh neilo” (Heb. 4:15) a, ama mawhna pulak ding omlo, ama aading mawhmaisakna kisamlo (Heb. 7:26, 27) hi. Hi napi Amah mawhneite dinmun hong lasuk: “eite zong Pasian tawh a kibangin midik ihsuahtheih nadingin, mawhna a neilo khazih pen, eite tangdingin Pasianin mawhnei a suaksak hi” (2 Corinth. 5:21).

“Na a hoih, a siangtho, a thupi le a ithuaite khempeuh kaikhawm in, Pasian vantung mite tawh mihing hotkhiat nasepna ah kihelsawm lecin, mawhna lianpi bawl hi ci in hong kinial laiding hi.”—Ellen G. White, Faith and Works, p. 24. Hih kammalte in, Palai ih kisapzia hong bangci hilh hiam?

Wednesday                                                                March 4

Messiah’ Nasep

            Daniel a palai nasepna ah thubul nihnei hi: mipite mawhna le Jerusalem guaksuakna ahi hi. Pasian in a saanna ah zong hih thuumna nihte mah hipah hi. Messiah nasepna tungtawnin, mipite’n hotkhiatna ngahding uh a, biakinnpi zong ki zahtak ding hi. Tua thuumna tegel pen, Daniel’ nuntak sung mahin kidawngpah a: Messiah nasepna a hihleh bel mihing khang tawntung in omding hi.

            Daniel 9:21–27 simin. Kaal 70 hunciam sungin bangna kisem ding hiam? Bang hangin Zeisu bekin picingsak thei hiam?

………………………………………………………………………………………………

  1. “Palsatna siansuah nading” Hebrew pau in “palsatna” (pesha), lungsim tak tawh palsatna, a niamzaw in a sangzaw’ thu nialna (gentehna: Pau. 28:24). Hih kammal pen Laisiangtho sungah zong, mihingte’n Pasian’ thu nial kici (Ezek. 2:3) hi. Zeisu sisan hangin, galte langdote himah leng, Pasian’ hehpihna Calvary pan hong luangsuk hi.
  2. “Mawhna tawpsak” Akhiatna in “seal tum” hi a, mawhna kimaisakzo hi. Mihing ih puukpan kipan, Pasian’ geelna bangin ki nungta zolo himah taleh, Messiah in ih thanemna ah hong panpih hi.
  3. “Mawhna kipalai sak” Paul in: “Tua Tapa in, Pasian’ pianzia a kimin a neihna ding, Pasian mahmah in a sehsa ahi hi. Pasianin a Tapa zangin, nakhempeuh Ama kiangah a kaihkik ding a sehsa ahi hi. Tua ahih manin singlamteh tungah a Tapa a sihna hangin amah tawh kilemkik theihna ding hong omsak ahih manin, leitung vantung a om khempeuh ama kiang hong tunkik ahi hi.” (Col. 1:19, 20). Zeisu bekin hong picingsak zo hi.
  4. “Tawntung dikna hong tun” Khazih in singlamteh tungah ei dinmun hong dinsak in, Pasian’maiah “dikna” hong tun hi. Upna hang bekin Pasian dikna ihngah thei hi.
  5. “Mangmuhna le genkholhna sealtum” Khazih hong kipiak ciangin, Laisiangtho lui genkholhna sungah, amawhmaisak nasepna a cihteng picing sak ahi hi.
  6. “Siangtho-bel mun pahtawi” Siangtho bel a cihciangin mi hilozaw in mun ahi hi. Vantung biakinnpi pahtawina ah vantungin, Khazih pen Siampilian in koih hi. (Heb. 8:1).

Thursday                                                                   March 5

Genkholh Hun Calendar

            Zingsang le nitak 2,300 mangmuh tawpna ah, kamsangpa in telzolo hi(Dan. 8:27). Kum 10 khit ciangin, Daniel a “telsak” dingin Gabriel hong paisuk hi (Dan. 9:23). Hih a nunung mangmuhna in, kaal 70 hunciam bei ciangin, Messiah nasepna picing ding cih hong pulak hi. Kum-Ni thukhun bangin, kaal 70 hunciampen, kum 490 mah pha ding hi. Hih hunciam kipat hun pen, Jerusalem kilamkik ding thu-kipiakna tawh kipan ahi hi (Daniel 9:25). Kumpi Artaxexes in BC 457 kumin, tua thu pia hi. Ezra makaihna tawh Jewte in Jerusalem lamkik hong kipan uhhi (Ezra 7). Laisiangtho in kaal 70 pen “kikhenkhia” ding ci hi. A cihnopna pen, a lianzaw kum 2,300 (Daniel 8) sungpan in, kum 490 kikhenkhia ding ci hi. Kum 2,300 le kum 490 tegel a kipat hun kibang a, BC 457 kum ahi hi. Kaal 70 zong khenpi thum in kikhen a, kaal 7, kaal 62, le kaal 7na (kaalkhat) cihbang ahi hi.

            Kaal sagih (kum 49) Jerusalem a kilam hunsungteng hihtuakpen hi. Tua kaal 7 khit ciangin, kaal 62 (kum 434) in “Messiah Kumpipa” kiang hong tun hi (Dan. 9:25). Kumpi Artaxerxes thupiak khit kum 483 ciangin, AD 27 hita a, Zeisu Messiah kituiphum in, a nasep nadingin Khasiangtho in pahtawi hi.

            Kaal 70 hun sungtengin, a thupi mahmah thute piang hi:

(1) “Messiah kithat ding” (Daniel 9:26); Khazih sihna hi.

(2) Messiah in “kaalkhat sung mitampi tawh thuciam bawl” (Daniel 9:27); Jew gambup sungah nungzuite tawh a nasep khopna hi a, “kaal nunung pen” AD 27 pan 34 dong hi.

(3) “kaal-laizang ah, gangawh biakpiaknate khawlsak ding hi” (Dan. 9:27). A kituiphum khit kumthum le alang ciangin (Kaal-laizang) Zeisu in gangawh biakna khawlsak hi- Thukhunthak ahi dingin, Ama’ pumpi mahmah a nunungpenin hongkipia in, singlamteh tungah hong kigo ahihmanin, tua pan kipan gangawh biakpiaknate khawlsak hi. Stephen ki denglum in, Gospel thupha in Jew le Gentile deidanlo in a ngah hun ciangin, kaal 70 sungah a nunungpen kaal in AD 34 kum beita hi.

            Daniel 9:24–27 simin. Messiah’ lametna lian le kamciam sung mah ah, gal, gitlohna le buaina tuamtuamte ih za hi. Tua sih-le-nun lauhuaite kawmkal mahah bang lam-etna hongpia thei hiam?

Friday                                                                        March 6

Ngaihsutbeh Ding: Anuai ah, Daniel 9: 24-27 sung a om, kaal 70 genkholh napen, Daniel 8:14 sung om kum 2,300 tawh a kipat hun mah ahi hi. BC 457 pan kum 2,300 simpah leng, a omlo 0 kum paai leng, AD 1844 pha hi: Aihke’h AD 34 (amasa kum 490 paihkhiat 2,300-490 = 1,810) kum 1,810 simsuk leng, AD 1844 mahtawh hong cing hi. Tua ahihmanin, biakinn siansuah (Daniel 8:14) hun pen AD 1,844 kum a kipan ahi hi.

            Ciapteh dingin, Daniel 7 le 8 thute in 1,844 tawh kizo gige hi. Daniel 7 sung a thukhenna, Daniel 8 sung a biakinn siansuahna cihte a kibang vive hi a, kum 1,260 khitciang a piang (Daniel 7:25) pan a, Zeisu nihveina hong kumkik ma, Pasian’ tawntung gam a phuhma hi ding hi.

 Kum 2300 hunciam tawh kisai etcianna.

Kum 2300 Genkholhna

                        Kum 490                                               Kum 1810

457BC.                                        AD34                                                      AD 1844

Kikup Ding Dotnate:

  1. Laisiangtho siamte’ in, Kum 2,300 thu le Kaal 70 thupen, thukhat hilel hi ci uh hi. Banghang hi a, teci nalak theihna ding bangthu namu hiam?

  1. Daniel’ palai thungetna tungtawnin, eima palai dingthu na telbeh a om hiam?

  1. Christ hong ki pumpiakna bekmah eite lametna hi a, kiniamkhiatna, itna le mi’ mawhna maisak nopna lungsim neihtheih na’ng bang hong huh thei diam? Luke 7: 40-47 simin.

  1. Daniel’ thungetnate ah Laisiangtho bullet mahmah hi. Agam uh kisusia dikdek a, mite ki salmat gai, khuapite ki suksiatsak hi. Hinapi ama’n mipite inn zuankik theih ding lametna nei veve hi. Laisiangtho le Pasian’ kamciamlo koipan lametna ngah mawkmawk ding hiam? Eite zong, Pasian’ kammalpan lametna ih ngahtheihna ding bang hong hilh naci hiam?