24/7 Sungah Nuntaklai

Lesson 1                                                   *June 26–July 2

24/7 Sungah Nuntaklai

 

 

Sabbath Nitaklam                                                  June 26

 

Tukalsung Simding: Genesis 2:1–3, Jer. 45:1–5, Exodus 20:11, 2 Sam. 7:12, Mark 6:30–32, Genesis 4:1–17.

Kamngah: “Ke’n ka lunggulh mahmah hi. Topa’ huang sung ka lunggulh mahmah a, ka lungsim leh ka pumpi a nungta Pasian tungah lungdam mahmahin la asa hi.” Psalms 84:2.

            Tick, tock; tick, tock; tick, tock ci-in Nai in kuamah awlmawhlo in pai hiathiat lel hi. Sabbath hong tun ding nai nih bekin sam lai hi. Mary in innsung enkawmin khuisa huathuat hi. Naupangte milimte lah innpi sungah om ziahzuah a; anbuk sunglah nindemdam; tanu tumpen Sarah lah cisa in lum; zing ciangin biakinn-ah mi dawnding amah kisehkhin ahih manin, midangte tun ma nailang bang tunmasak kullai lai. Zingciang hoh tawlnga hithiat nuam si’ng ci-in Mary in a lungsim sungah ngaihsun hi.

            Tua laitak mahin, a pasal Josh in, khua monglamah,a vanzuakna saisaap pia dingin kigualh kul lailai. Mawtaw lah lauhuai mahmah. A kigualhna uhlah sau deudau mahmah lai. Mi khempeuh in zong amau van lei ding leiciat uh. Tawlnga hithiat nuam si’ng. Hihbang dantawh kimainawt zolo ding hiveh aw ci in Josh  a lungsim sungah tau hi.

            I nuntak hunpen manlah hun, nasephun, damloh kibawl hun, kiholimna, sumlei sumzuak hun leh saanghunte tawh kidimcip hi. Mipi’ mawtaw, scooter neu leh innkuan mawtaw neu peuh i tuangphial zongin, i kimkot leitung nasepte in, a thupi taktaknate hong mangngilhsak gawpin hong menggawp hi.

            Hihbang nasep phamawh mahmahte kawmkalah koibangin tawlngakna neithei ding i hi hiam?

 

Sunday                                                                                  June 27

Gim in Cimhtaak

            Genesis 2:1–3 simin. Mi kuamah a tawlma in, Pasian in bang hangin tawlngak ni piangsak hiam?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

            Mihingte in eima huaiham nasepna a omma pekin, Pasian in i theihding nuntakzia ciaptehsa khat hong bawlsak khinzo hi. Tua-ni-in i tawlnga ding a, nuamtakin i omding hi. Tua ni in lopa, huih, gamsa, tui, mihing leh adiakdiakin Piangsakpa hong piak nate tawh nuamtakin i om ding uhhi.        

            Eden panin hong kihawlkhiat ciangin abeipak ding khatvei sapna peuh hi lo hi. Pasian in hunzatdan hong siamsaknuam ahih manin, hunte sungah Sabbath ni hong khuikhopsak hi. Ni sagihni simin, piansakna phawkna’ng tawlngakna khat omsak den hi. 

            Nasepna setgolpite hangin, a beisa kum zanih lai sangin tulai mite tawldamzaw ding hi cih ngaihsuthuai phial hi. A hihhang tulai mite tawlngak hun tawmzaw tham hi. I naseploh hunte nangawn manlah in buaigawplel hihang. Mi’ nungah omdingin i kingaihsun a, bangmah semthei tuanlopi in, sepding tampi lah i neihtuak zawsop hi.

            Thukantelte muhna ah, mihingte in ihmut hun a tawm semsem theih nadingin caffee zang phamahmah uh cihthu mukhia uhhi. A manlang mahmah cellphone, computer leh internet kizop nazong omta hinapi hun kicing cih peuhmah omthei ngeilo hi. 

            Anuai a munte in tawlngak ding a thupitna bangteng gen uhhiam? Mark 6:31, Psalms 4:8; Exodus 23:12; Deuteronomy 5:14; Matthew 11:28.

……………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………

            Hong piangsakpa Pasian in pumpi tawlngakkulcih theilua hi. Tua ahih manin pumpi tawlngakhun dingin zanhun leh Sabbath omsak hi. I Topa Zeisu pen i nuntakna Topa hi i cihleh hong piaksa tawlngakhun zang ding hihang. Sabbath thukham pen ngaihsut piakna mawkmawk hi hetlo a, thukhamngiat ahi hi.

            Nang hong nawngkaisak bang peuh om hiam? Pasian in na tawlngak ding a deihna tawh kizui in pumpi leh kha ading a hoihzaw bang na bawlthei ding hiam?

 

Monday                                                                    June 28

Lungkiatna

            Ihmut khamloh leh gimluatna in pumpi gamtatna buaisak mahmah hi. Lawpna a omloh manin lungkham semsem hi. Tua kawmkalah ihmut khamkei lailai leng, lungkiabaih hi. Kamsang Jeremiah’ lai-aatpa Baruch in, Jerusalem a kisiat ding, Babylon in a suksiat ding lai a, a kilauh a kipatauh bangin lungkia in patau hi.

            Jeremiah 45:1–5 simin. Baruch lungsim sungah bangteng om hiam, gualsuk in.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

            Message i kikhak ziauziau bangin Pasian in hong khak dingin ngaihsun dih in. Baruch in Pasian kiangpan message ngahvat hi (Jeremiah 45:2). Tua pen Judah Kumpi Jehoiakim maan kumlii cinkum hi a, BC 605, 604 kiim hihtuak hi. Jeremiah 45:3 sungah mihingte gimkhin mah mah cih kithei hi.

            Laisiangtho sungah, tua hunlai in Baruch tauna tepen a kineih hihetlo cih kithei hi. Lungkiat theihna’ngthu leh lawpna abeitheihna’ng thukip nanei hi. Thusia tampi piangpiang a, a tamzaw masuan lailai hi.

            Baruch thuaksiatna leh natnate Pasian in koici dawn hiam? Jeremiah 45:4, 5.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

            Pasian in Baruch a dawnna tungtawnin, Pasian’ khasiatna in Baruch a’ sangin azah tampi lianzaw ahihna kilangh hi. Amah’n Jerusalem lam a; Amah’n susia kik ding hi; Amah’n lenghuan bangin suan a (Isaiah 5:1-7), a zung panin longkhia in hawlkhia kik ding hi. Pasian in a mite tua bangin ahih nopman hilo a, Pasian a langdo manuh ahi hi. Ahih hang Baruch adingin khuavak khatbel omlai hi. Suksiat hun, hawlkhiathun in Baruch ading suahtakna lam-et omhi.

            Pasian in Baruch tungah talsik apau kammalte simkikin. Eima adingin i lakding bang thupuak peuh omding hiam? Eima dinmun hong enhetlo in Pasian in ei ading hong hihsak bang omci hiam?

 

Tuesday                                                                    June 29

Laisiangtholui sunga Tawlngakna

            Laisiangtho buppi in thubulpi in a neih tua tawlngakna i kisamciat hi. Pasian in a gamtang ding mahin hong bawl hinapi, tua gamtatna pen tawlngakna tawh halzel ding hi. Hebrew Laisiangtholui in tawlngakna tawh kisai tamveipi mah gen hi.

            Genesis 2:2, 3 sunga Pasian hong piak ni sagihni tawlngakna pen Shabbat kici a, nasep khawl, tawlnga, zumkhak cihte hi a, Sabbath i ci hi. Paikhiat 5:5 in “nasep tawlngasak” ci hi. A heh mahmah Pharoah in Moses tungah “na mite tawlngasak teh” ci in mawhsak hi.

            Thukham liina ahi ni sagihni Pasian’ tawlngakna pen Hebrew kammal in nuakh (Exodus 20:11; Deuteronomy 5: 14) cihi. Tua pen Job 3:13 sungah “tawlnga” kici a, a kician zawdeuhin Numbers 10:36 ah “khawl” ci hi. 2 Kings 2:15 in Elijah kha in Elisha tungah “om” hi cihi.       

            Adangkhat leuleupen shaqat, tawlngasak, tawldamsak, om khinkhian peuh cihna hi. Joshua 11:23 sungah kizang a, Joshua in gal azawhkhit dikdek ciangin, gamdai khipkhep cihna ahi hi. Joshua leh Thukhente sungah “lemna” ci in kizang den hi.

            Raga zong tawlngakna in kizangzel hi. Thuhilhkikna sungah a thumanloh uh ciangin ki thuhilhna in, Pasian in a kihawlkhiatna vuah tawlngakna ngahlo ding ci hi (Deuteronomy 28:65). Jeremiah 50:34 ah zong tawlngak hunneilo cihi.

            Deuteronomy 31:16 leh 2 Samuel 7:12 simin. Bang tawlngakna hiam?

…………………………………………………………………………………

            A mun nih mahun shakab a zatna vuah mi tawh gentehin “lumsuk, ihmu” cihdanin zang hi. Pasian in David tawh a kamciam bawlna ah, “na kum cingin napu napate tawh na tawlngak ciangin, na sungpan apiang na tapa nangma’ munah ka koih ding hi” (2 Sam. 7:12) cihi.      

            Tawlngakna tawh kisai kammal tamveipi mah kizang a, Laisiangtho tawlngakna pen nam khat namnih bekpeuh hisaklo hi. Mimal tawlngakna leh hon tawlngakna cihbang omsak hi. Tuate pen pumpi tawlngakna, mipi tawlngakna, lungsim tawlngakna cihte zong hi a, Sabbath bekmah ci ngeungau tuanlo hi.

            Sihna pen i galcipha khat hi a, nikhat ciangin beisiang ding hi. I misite ading dahin kapmah taleng, amau a tawldam hizaw cih tawh bang hangin kihehnephuai zaw naci hiam?

 

Wednesday                                                              June 30

Laisiangthothak sungah Tawlngakna

            Laisiangthothak sungah tawlngakna pen anapauo hi a, tawlnga, omnuam, thaksuak cihte ahi hi. Zeisu in Matthew 11:28 ah, “Nasem vangikpua in gimmite aw, Kei kiangah hongpai ta-un. Tawldamna ka hong pia ding hi” ci hi. Pumpi tawlngakna zong hi thei (Matthew 26:45) hi. Paul in a nunung penin Corinth mite avaikhakna ah amah lungnopna angahsak a lawmte hong tunna thu a genna in zang hi (1Cor. 16:18).

            Tawlngakna dangkhat leuleu pen hesychazo ahi hi. Nungzuite tawlngak ni leh, Zeisu in Sabbath ni in han sungah a tawlngakna (Luke 23:56) ah zang hi. Kamtam nuam selo in hoih takin om hithiatna (1Thess. 4:11) in zang a, gamdai khinkhian in omna (Acts 11:18) in zong zang hi.

            Hebrew tetungah laikhakna ah (Heb. 4:4) ni sagihni tawlngakna cihna Greekpau katapauo hi a, “tawlngasak, khawlsak, khawl” cihna hi in, Septuagint sungah Greek Laisiangtholui zatdan ahi hi. Hih kammal pen Lai-siangthothak sungah kizangmun dep hi.

            Mark 6:30–32 simin. Nungzuite nasep manlah mahmah a hih manin tuam-om in tawlngak theih ding banghangin sawl hiding hiam? Mark 6 sung a zaizaw in simpha in.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

            “Paikhiatni in tawlnga-ni” (Mark 6:31) cih pen sapna cialna hi lo hi. Sawlna thupiakna hizaw hi. Zeisu in a nungzuite pumpi leh lungsim ading a ngaihsut sakna ahi hi. Mi nihta kikop in mission nasep kuanna (Mark 6:7) pan hong ciahkik laitak hi a, (Mark 6:30) ah hong ciahkikna thu zaksakna omhi. A lungsim sung vuah dimkeei ding hi. A gualzawhna a haksatna khawng Zeisu kiangah pulak nuamuh himah leh, Zeisu in tawlngasak phot hi. Mark ciaptehna ah “Mi a ciah akuan kiphamat uh ahihmanin, annek hun ding nei manlo uh” (Mark 6:31) cihi. Pasian’ na sepna sungah manlahna in nungzuite ading tona lian khat ahi hi. Zeisu in eima pumpi cidamna awlmawh ding leh tawlngak hun geel ding hong phawksak hi. 

            Na church pastor leh na pawlpi upapa uh, Topa’ na sepna ah a gimluat loh nadingin koibangin napanpihthei ding uh hiam? Amah pahtawi theih nading leh tawlngak hun piak theih nadingin bang na hihsak ding hiam?

 

Thursday                                                                    July 1

Tawlngalo in Vakvai

            Genesis 4:1–12 simin. Cain pen leitungah “tawlngalo vakvai” (Genesis 4:12) a suaksak bang hiam?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………..

            Pasian in Abel biakpiakna thusim a, Cain biakpiakna “thusimlo” cihzong a hangthu Laisiangtho in gencian tuanlo hi (Genesis 4:4, 5). Ahih hang, ahangthu ithei veve hi.” Kithoih nadingin Pasian ngetna tawh kisai in, Cain pen a phunsa in Pasian kiangah hongpai hi. Ama biakpiakna in kisikkikna lim peuhmah pualo hi. Amah in mi tampite cihmah bangin, Pasian cih penpen bek tawh biakpiakna bawlsese kulding hiam cihi. Ama deihna bang zuinuamzaw hi. Ama septheih bangin sepsawm hi”—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 72.

            Pasian in Cain pen mi “tawlngalo Vakvai” suakding a cihlai in, Pasian in amah tuabang ahi dingin a bawlna hituanlo hi: a thumanlohna leh a mawh gamtatna hangin thupiang ahi hi. Pasian sungah tawlngakna muzolo in, Cain in lampi dang khatpeuh tawhzong a muhzawhloh ding amah kithei hi.

            Hebrew kammal “thusim(Genesis 4:4) cihpen “naai-et mahmah, awlmawh mahmah” cih bang zong hithei hi. Pasian in a etphat mahmah pen a biakpiakna hizawlo in, biakpiapa lungsim puak hizaw hi. Cain in singgah tawh a biakpiak Pasian in a nialna pen Pasian in kiliatsakna leh lungsim khel themthum in a nial hihetlo hi. Tua sangin, biakna apiapa gamtatna, lungsimpuak leh ngaihsutna teng khempeuh hoihtakin enpha mahmah ahihna kilangsakzaw hi. Tua in dawpkholh thukhenna iteltheih nading limlakna hipahhi.

            Genesis 4:13–17 sim inla, Cain in Pasian’ thukhenna koici nial hiam cih genin.

……………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………

            Pasian’ kiangpan i taikhiat sawm ciangin mi vakvai kisuak hi. Pasian hong hehpihna i ngah ciangin, leitungnate leh, mi tawh kikholhna nasep silbawl khawngte tawh i kidimsak pong hi. Cain in zong kumpi nam khat leh khuapi khat mah lam sawm pah hi. Tua tegel pen khantohna lianpi vive mah ahihtei hang Pasian kihello kumpi nam leh langdo khuapi in bangmahlo suaklel ding hi.

            Eima mawhna gau khawng tuabang tetawh i kithoih pongmawk sangin, singlamteh tungah mawhmaisakna hong kipia pen koibangin sangthei zaw ding i hi hiam?

 

Friday                                                                                      July 2

Ngaihsutbeh Ding: “Rabbi Ngaihsutna sungah biakna vai in nasep manlah den ding hipong hi. Amau kiliatsak nadingun apuatham nasepnate tawh lak uhhi. Tua bangin Pasian tawh kikhen uh a, amau kiliansak tawm uhhi. Tua lauhuaina tu-in zong omlai hi. Nasep tam semsemin, Pasian nasepna ah gualzawh semsem ciangin, mihing geelna leh sepziate tungah lungmuanna hong piang hi. Thunget nopna kiam a, upna zong kiam hi. Nungzuite mahbangin, Pasian tungah kingakna mansuah in, eima sepzawhna kimuan khak ding lauhuai mahmah hi. Zeisu engige dinghang a, ama vangliatna in nasem ahihlam phawk ding hihang.Kha mangthangte i zonding ciangin, ki aap hun, thungethun leh Laisiangtho sim hun i laciat ding hi. Thungetna tawh a kizo leh, Zeisu dikna tawh a kisiansuah nasepna bekmah in a tawpdongin hoihsuak ding hi.”—Ellen G. White, the Desire of Ages, p. 362.

 

Kikup Ding Dotnate: 

  1. Pasian hong piak ahi hetlo pumpi ahi a lungsim ahi zongin, leitungnate tawh kidem tawntungna in, mihingte – lungsim, pumpi leh khalam ah zong hong zawmsak thei hi. Na pawlpi in, tuabang a zawm khate huai in tawlngakna mun koibangin na hisak thei diam?
  1. Pasian ading nahoih sepna ah i manlahlua thei diam? Zeisu leh a nungzuite tangthu (Mark 6:30–32) inla, na lawmte tawh kikum un.
  1. 1899 kumin, hanta (speed) omsa pen kikheng hi. Mi khatin a mawtaw tawh naikhat Tai 39.24 hong taai takciangin ki gencim theilo hi. Tuni tuhun in tua sangin a tamzaw kitaai ziahziah hi. I cellphone-te zong, abeisa khangkhat lai a computer golpi-te sangin nakpi takin manlangzaw ta hi. Huihlam khualzinna zong manlang semsem tahi. Tuni i nasepna khempeuh in abeisa hunlai sangin manlangzaw ta hi. Ki manmawh ciat ahih manin tawlngak hun kingah nawnlo hi. Mihing pianzia limlim in tawlngakna kisam ahih manin Pasian in zong thukham in hong koihsak ahihna i telthei nai hiam?
  1. Mawhna ommasang Eden ah, Sabbath tawlngak hong kipiakhin cih thei in. Biakna vaileh thuman thutak zong cinai ke’n la, mawhna omlohna a kicing leitung inzong tawlngakna kisam ahihlam na tel thei hiam?